Overzicht van het Matteüsevangelie : Mt : overzicht , Mt : taalgebruik - A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X -Y - Z - , Mt : commentaar ,
Overzicht van het N.T. : NT : overzicht , NT : taalgebruik - A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X -Y - Z - , NT : commentaar ,

In hun synopsis van de eerste drie evangeliën (Leuven, Vlaamse Bijbelstichting, 1986; Turnhout, Brepols, ) onderscheiden Adelbert Denaux en Marc Vervenne volgende pericopen in het tweede hoofdstuk van het Matteüsevangelie :
11. Huldiging van de magiërs : Mt 2,1-12
12. Vlucht naar Egypte en terugkeer : Mt 2,13-23

Evangelielezing op Openbaring van de Heer ABC : Mt 2,1-12
Toen Jezus te Betlehem in Juda geboren was, ten tijde van koning Herodes, kwamen er te Jeruzalem Wijzen uit het oosten en vroegen: "Waar is de pasgeboren koning der Joden? Want wij hebben zijn ster in het oosten gezien en zijn gekomen om Hem onze hulde te brengen." Toen koning Herodes dit hoorde werd hij verontrust en heel Jeruzalem met hem. Hij riep alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk bijeen en legde hun de vraag voor waar de Christus moest geboren worden. Zij antwoordden hem: "Te Betlehem in Juda. Zo immers staat er geschreven bij de profeet: En gij Betlehem, landstreek van Juda, gij zijt volstrekt niet de geringste onder de leiders van Juda, want uit u zal een leidsman te voorschijn treden, die herder zal zijn over mijn volk Israël." Toen ontbood Herodes in het geheim de Wijzen en hij vroeg hun nauwkeurig naar de tijd waarop de ster verschenen was. Daarop zond hij hen naar Betlehem met de opdracht: "Gaat een zorgvuldig onderzoek instellen naar het Kind, en wanneer gij het gevonden hebt, bericht het mij dan opdat ook ik het hulde kan gaan brengen." Na de koning aanhoord te hebben vertrokken zij. En zie, de ster die zij in het oosten gezien hadden, ging voor hen uit totdat ze boven de plaats waar het Kind zich bevond stil bleef staan. Op het zien van de ster werden zij vervuld van overgrote vreugde. Zij gingen het huis binnen, zagen er het Kind met zijn moeder Maria en op hun knieën neervallend betuigden zij het hun hulde. Zij haalden hun schatten te voorschijn en boden het geschenken aan: goud, wierook en mirre. En in een droom van Godswege gewaarschuwd niet meer naar Herodes terug te keren, vertrokken zij langs een andere weg naar hun land.

structuur van de pericope

De perikope telt twaalf verzen . Er heeft zevenmaal een wisseling van personage plaats . Vijfmaal wordt dat aangeduid door het woordje de (echter) op de tweede plaats van de zin . Het verschijnen en de vraag van de magiërs zijn gegeven in Mt 2,1-12 . In Mt 2,1 staat het verschijnen van de magiërs en in Mt 2,2 hun woorden , ingeleid door legontes (zeggende) . In Mt 2,7 - Mt 2,8 is Herodes onderwerp . De woorden van Herodes tot de magiërs staan in Mt 2,8b . De inleiding erop bestaat uit twee nevenschikkende zinnen , met elkaar verbonden door het nevenschikkend voegwoord kai (en) . In de twee nevenschikkende zinnen gaat telkens een participiumzin aan het hoofdwerkwoord vooraf .

Het verhaal van de Wijzen verruimt de horizon van de joden . Met Jezus , koning van de joden , wordt duidelijk dat de joodse godsdienst in zich diamanten bergt die ook de heidenen kunnen fascineren en tot geloof brengen . Het matteüsevangelie is een joods geschrift met een uitzicht op de heidenen . Het evangelie eindigt met de woorden: ‘18. Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde. 19 Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen , door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest , 20 en hun te leren dat ze zich moeten houden aan alles wat ik jullie opgedragen heb.' (Mt 28,16-20) .

King James Bible . Now when Jesus was born in Bethlehem of Judaea in the days of Herod the king, behold, there came wise men from the east to Jerusalem,
Luther-Bibel (1984) . Als Jesus geboren war in Bethlehem in Judäa zur Zeit des Königs Herodes, siehe, da kamen Weise aus dem Morgenland nach Jerusalem und sprachen:

Tekstanalyse van Mt 2,1 . Dit vers Mt 2,1 telt 20 (2 X 2 X 5) woorden en 111 letters . De getalwaarde van Mt 2,1 is 11330 (2 X 5 X 11 X 103) .

Vers Mt 2,1 begint met een losse genitief : partikel , onderwerp , werkwoord , bepaling van plaats , bepaling van tijd . Met deze losse genitief wordt de situatie geschetst dat Jezus geboren is . In Mt 28,1 gaan twee vrouwen naar het graf kijken . Geboorte en graf omsluiten het verhaal van het Matteüsevangelie .

1. 3. (tou) ... Ièsou . Verwijzing : Ièsous (Jezus), zie Mt 1,1 . Genitief of datief mannelijk enkelvoud . In vijfentwintig verzen bij Matteüs : (1) Mt 1,1 (-) . (2) Mt 1,18 (+) . (3) Mt 2,1 (+) .

2. de (echter) . Verwijzing : de (echter) , zie Mt 1,2 . In 421 verzen bij Mt . In zes verzen in Mt 2,1-12 : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,3 . (3) Mt 2,5 . (4) Mt 2,8 . (5) Mt 2,9 . (6) Mt 2,10 . In Mt 2,1 begint een nieuwe perikope en is er een verandering van personage . In vijf verzen in Mt 2,13-23 : (1) Mt 2,13 . (2) Mt 2,14 . (3) Mt 2,19 . (4) Mt 2,21 . (5) Mt 2,22 .

4. gennèthentos . Passief aorist genitief mannelijk meervoud . In deze vorm slechts in Mt 2,1 .
- gennaomai (geboren worden) . Verwijzing : gennaomai (geboren worden) , zie Mt 2,1 . Verwijzing : genesis , zie Mt 1,1 .

Het gebruik van de losse genitief bij het begin van een perikope

6. Betlehem . Verwijzing : Betlehem , zie Mt 2,1 .
Het stadje Betlehem is niet zomaar een stadje . Betlehem is evenals Jeruzalem de stad van David . In Betlehem werd David geboren , in Jeruzalem had hij zijn koningszetel gevestigd , nadat hij de stad op de inheemse bevolking veroverd had . Beide steden hebben dus een zekere relatie met elkaar . Als zoon van David werd Jezus in Betlehem geboren . Later zal Jezus naar Jeruzalem optrekken om er zijn blijde inkomst te vieren .
- Bèthleëm (Betlehem) . In tweeëntwintig verzen in de bijbel . In veertien verzen in het O.T. . In acht verzen in het N.T. : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,5 . (3) Mt 2,6 . (4) Mt 2,8 . (5) Mt 2,16 . (6) Lc 2,4 . (7) Lc 2,15 . (8) Joh 7,42 .
- bêth lâchèm (Bethlehem) . In elf verzen in de bijbel : (1) Gn 35,19 . (2) Gn 48,7 . (3) Rt 1,19 . (4) 1 S 16,4 . (5) 1 S 17,15 . (6) 1 S 20,28 . (7) 2 S 2,32 . (8) 2 S 23,14 . (9) 2 S 23,24 . (10) 1 Kr 4,4 . (11) Jr 41,17 .
- mibbe(j)th lèchèm (uit Bethlehem) . Tenakh (9) : (1) Re 17,7 . (2) Re 17,8 . (3) Re 17,9 . (4) Re 19,1 . (5) Re 19,18 . (6) Rt 1,1 . (7) Rt 1,2 . (8) Rt 2,4 . (9) 1 S 17,12 .
- ´èphërâthâh , hiw´ bêth lâchèm (Efrata , dit is Bethlehem) : Gn 35,19 en Gn 48,7 . Efrata komt in zeven verzen in de bijbel voor . (1) Gn 35,16 . (2) Gn 35,19 . (3) Gn 48,7 . (4) Mi 5,1 . (5) 1 Kr 2,19 (Kaleb huwde Efrat en en zij baarde hem Chur) . (6) 1 Kr 2,50 - 1 Kr 2,51 (De zonen van Chur, de eerstgeborene van Efrat waren ... Salma, de vader van Bethlehem) . (7) 1 Kr 4,4 (Dat waren de zonen van Chur, de eerstgeborene van Efrat, de vader van Bethlehem) . Ook nog Rt 4,11 . In de omgeving van Efrata bracht Rachel , de lievelingsvrouw van Jakob, haar tweede zoon Benjamin ter wereld ; zijzelf stierf in het kraambed . Daar werd Rachel ook begraven .

8. Ioudaia (Judea) . Verwijzing : Ioudaia (Judea) , zie Mt 2,1 . Nominatief en datief enkelvoud . In tweeënveertig verzen in de bijbel . In twaalf verzen in het N.T. : (1) Mt 3,5 . (2) Mt 24,16 . (3) Mc 1,5 . (4) Mc 13,14 . (5) Lc 7,7 . (6) Lc 21,21 . (7) Joh 7,1 . (8) Hnd 1,8 . (9) Hnd 11,29 . (10) Hnd 24,24 . (11) . (12) .
- Genitief vrouwelijk enkelvoud . In vierenzeventig verzen in de bijbel . In zevenentwintig verzen in het N.T. : (1) Mt 2,1 . (11) Lc 3,1 .

14. idou (zie) . Verwijzing : idou (zie) , zie Mt 1,20 . In vier verzen in Mt 2 : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,9 . (3) Mt 2,13 . (4) Mt 2,19 . In Mt 2,1-12 wordt onze aandachtr gevestigd op de magiërs (Mt 2,1 : idou magoi = zie magiërs) en op de ster (Mt 2,9 : idou ho astèr proègen autous = en zie de ster ging voor hen) . In drie verzen in de perikope Mt 28,1-10 : (1) Mt 28,2 . (2) Mt 28,7 . (3) Mt 28,9 . Na de beginsituatie (Mt 2,1) wordt "de verandering" aangevat met idou (zie) . Het vestigt meestal de aandacht op het onderwerp dat op idou (zie) volgt . Dat onderwerp is het personage dat de verandering veroorzaakt . De komst van de magiërs veroorzaakt verwarring aan het koninklijk hof en in heel Jeruzalem . De koning wordt op een pijnlijke wijze eraan herinnerd dat hij naar joodse normen onrechtmatig op de troon zit en dat een nakomeling van David geboren is aan wie rechtmatig de troon toebehoort en die een bedreiging voor zijn troon kan betekenen . Voor de magiërs is de opgerezen ster een teken dat een toekomstige koning geboren is . Het is een hemels teken en tegelijkertijd een teken dat God hen begeleidt op de weg om de pasgeborene te vinden .

15. magos (magiër) . Verwijzing : magos (magiër) , zie Mt 2,1 . In één vers in de bijbel , nl. Hnd 13,8 . Accusatief mannelijk enkelvoud . In twee verzen in de bijbel : (1) Da 2,10 . (2) Hnd 13,6 . Nominatief mannelijk meervoud . In één vers in de bijbel , nl. Mt 2,1 . Genitief mannelijk meervoud . In één vers in de bijbel , nl. Mt 2,16 . Accusatief mannelijk meervoud . In twee verzen in de bijbel : (1) Da 2,2 . (2) Mt 2,7 .

19. eis (naar) . Taalgebruik in het N.T. : eis (naar) . Taalgebruik in Mt : eis (naar) . Voorzetsel van richting . Lat. in . Fr. vers (versus : gedraaid , gekeerd ; vertere : tourner , draaien) . E. for . Ned. naar . D. nach . Mt (215) . Mt 2 (10) : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,8 . (3) Mt 2,11 . (4) Mt 2,12 . (5) Mt 2,13 . (6) Mt 2,14. (7) Mt 2,20 . (8) Mt 2,21 . (9) Mt 2,22 . (10) Mt 2,23 . - Mt 2,1 - Mt 2,2 - Mt 2,3 - Mt 2,4 - Mt 2,5 - Mt 2,6 - Mt 2,7 - Mt 2,8 - Mt 2,9 - Mt 2,10 - Mt 2,11 - Mt 2,12 - Mt 2,13 - Mt 2,14 - Mt 2,15 - Mt 2,16 - Mt 2,17 - Mt 2,18 - Mt 2,19 - Mt 2,20 - Mt 2,21 - Mt 2,22 - Mt 2,23 -

eis (naar) . Verwijzing : eis (naar) , zie Mt 2,1 . Voorzetsel van richting . In 6930 verzen in de bijbel . In 1594 verzen in het N.T. . In 215 verzen bij Matteüs . (1) Mt 2,1 (2) Mt 2,8 (3) Mt 2,11 (4) Mt 2,12 (5) Mt 2,13 (6) Mt 2,14 (7) Mt 2,20 (8) Mt 2,21 (9) Mt 2,22 (10) Mt 2,23 (11) Mt 3,10* (12) Mt 3,11* (13) Mt 3,12 (14) Mt 4,1 . Bij Marcus in 151 verzen . In 210 verzen bij Lucas . In twaalf verzen in Lc 1 : (1) Lc 1,9 (eis ton naon tou kuriou = naar detempel van de Heer) . (2) Lc 1,20 (tijdsbepaling) . (3) Lc 1,23 (eis ton oikon autou = naar huis) . (4) Lc 1,26 (eis polin tès Galilaias = naar een stad van Galilea) . (5) In 260 verzen in Hnd .

20. Hierosoluma (Jeruzalem) . Verwijzing : - Hierosoluma (Jeruzalem) , zie Mt 2,1 . Het komt voor in drieënvijftig verzen in de bijbel . In zestien verzen van het O.T. . In zevenendertig verzen in het N.T. . Mt (9) . Mc (7) . Lc (3) . Joh (4) . Hnd (11) . In negen verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,3 . (3) Mt 3,5 . (4) Mt 5,35 . (5) Mt 16,21 . (6) Mt 20,17 . (7) Mt 20,18 . (8) Mt 21,1 . (9) Mt 21,10 .
- en Hierosolumois (in Jeruzalem) . Verwijzing : Hierosoluma (Jeruzalem) , zie Mt 2,1 . In Hnd 25,24 en te Hierosolumois . In tien verzen in het N.T. . Lc (1) . Joh (3) . Hnd (6) : (1) Hnd 8,1 . (2) Hnd 8,14 . (3) Hnd 11,22 . (4) Hnd 25,24 . (5) Hnd 26,4 . (6) Hnd 26,10 .
- Hierousalèm (Jeruzalem) . In 767 verzen in de bijbel . In 693 verzen in het O.T. . In zesenzeventig verzen in het N.T. . In één vers bij Matteüs . Niet bij Marcus . In zesentwintig verzen bij Lucas : (1) Lc 2,25 . (2) Lc 2,38 . (3) Lc 2,41 . (4) Lc 2,43 . (5) Lc 2,45 . (6) Lc 4,9 . (7) Lc 5,17 . (8) Lc 6,17 . (9) Lc 9,31 . (10) Lc 9,51 . (11) Lc 9,53 . (12) . In zesendertig verzen in Hnd : (1) Hnd 1,8 . (2) Hnd 1,12 . (3) Hnd 1,19 . (4) Hnd 2,5 . (5) Hnd 2,14 . (6) Hnd 4,5 . (7) Hnd 4,16 . (8) Hnd 5,16 . (9) Hnd 5,28 . (10) Hnd 6,7 . (11) Hnd 8,26 . (12) Hnd 8,27 . (13) Hnd 9,2 . (14) Hnd 9,13 . (15) Hnd 9,21 . (16) Hnd 9,26 . (17) Hnd 9,28 . (18) Hnd 10,39 . (19) Hnd 11,2 . (20) Hnd 11,22 . (21) Hnd 12,25 . (22) Hnd 13,27 . (23) Hnd 13,31 . (24) Hnd 15,2 . (25) Hnd 15,4 . (26) Hnd 20,22 . (27) Hnd 21,11 . (28) Hnd 21,12 . (29) Hnd 21,13 . (30) Hnd 21,31 . (31) Hnd 22,5 . (32) Hnd 22,17 . (33) Hnd 22,18 . (34) Hnd 23,11 . (35) Hnd 24,11 . (36) Hnd 25,3 .

King James Bible . [2] Saying, Where is he that is born King of the Jews? for we have seen his star in the east, and are come to worship him.
Luther-Bibel . 2 Wo ist der neugeborene König der Juden? Wir haben seinen Stern gesehen im Morgenland und sind gekommen, ihn anzubeten.

Tekstanalyse van Mt 2,2 .

1. legontes (zeggend) .

2. pou (waar) . Verwijzing : pou (waar) , zie Mt 2,2 . Vragend voornaamwoord . In 144 verzen in de bijbel . In zevenennegentig verzen in het O.T. . In zevenenveertig verzen in het N.T. . hopou (waar) . Betrekkelijk voornaamwoord . In negentig verzen in de bijbel . In veertien verzen in het O.T. . In zesenzeventig verzen in het N.T. .
Het vragend woord pou (waar?) komt bij Matteüs in vier verzen voor : (1) Mt 2,2 . (2) Mt 2,4 . (3) Mt 8,20 . (4) Mt 26,17 . hopou (waar) : betrekkelijk voornaamwoord , komt bij Matteüs in elf verzen voor . In Mt 2,2 / Mt 2,4 stellen de magiërs de vraag waar de pasgeboren koning van de joden is . De magiërs krijgen het antwoord van Herodes nadat hij de hogepriesters en de schriftgeleerden van het volk heeft geraadpleegd en hem antwoord hebben gegeven . In Mt 28,6 zegt de engel : "Hij is niet hier . Hij is verrezen zoals Hij gezegd heeft" . Welnu zie de plaats waar hij lag ." Zowel Mt 2,1-12 als Mt 28,1-20 geeft een antwoord op de vraag waar Jezus is , waar je hem kunt ontmoeten . In Mt 2 wijst de ster de plaats aan . In Mt 28 brengt de engel de woorden van Jezus in herinnering waar zijn leerlingen Jezus zullen zien . Het ene verhaal speelt zich af bij zijn geboorte , het andere na zijn verheerlijking . In Mt 2 komen de magiërs via Jeruzalem in Bethlehem . Heidenen komen naar Jezus toe en erkennen hem als koning van de joden . In Mt 28 worden de apostelen naar de heidenen gezonden . Er heeft dus een grote verscheidenheid van invulling van personages en situaties , maar er is een enorme grote overeenkomst tussen beide verhalen .

King James Bible : When Herod the king had heard these things, he was troubled, and all Jerusalem with him.
Luther-Bibel (1984) . 3 Als das der König Herodes hörte, erschrak er und mit ihm ganz Jerusalem,

Tekstuitleg van Mt 2,3 . Dit vers Mt 2,3 telt 11 woorden en 57 letters . De getalwaarde van Mt 2,3 is 6718 (2 X 3359) .

1. act. part. aor. nom. mann. enk. ακουσας = akousas (gehoord) van het werkw. ακουω = akouô (horen) . Taalgebruik in het NT : akouô (horen) . Taalgebruik in de Septuaginta : akouô (horen) . Taalgebruik in Lc : akouô (horen) . Taalgebruik in Hnd : akouô (horen) . Bijbel (54) . OT (21) . NT (33) . Mt (8) : (1) Mt 2,3 (+ de) . (2) Mt 2,22 (+ de) . (3) Mt 4,12 (+ de) . (4) Mt 8,10 (+ de) . (5) Mt 9,12 . (6) Mt 11,2 . (7) Mt 14,13 . (8) Mt 19,22 (+ de) . Mc (5) : (1) Mc 2,17 . (2) Mc 6,16 (+ de) . (3) Mc 6,20 . (4) Mc 10,47 . (5) Mc 12,28 . Lc (8) : (1) Lc 6,49 . (2) Lc 7,3 . (3) Lc 7,9 . (4) Lc 8,50 . (5) Lc 14,15 . (6) Lc 18,22 . (7) Lc 18,36 . (8) Lc 23,6 . Een vorm van ακουω = akouô (horen) in de LXX (1069) , in het NT (427) , in Lc (58) .
- Hebreeuws . act. part. nom. mann. enk. שֹׁמֵעַ = sjome`a (luisterend) van het werkw. שָׁמַע = sjâma` (horen, luisteren) . Taalgebruik in Tenakh : sjâma` (horen, luister Getalwaarde : sjin = 21 of 300 , mem = 13 of 40 , ajin = 16 of 70 ; 50 (2 X 5²) of 410 (2 X 5 X 41) . Structuur : 3 - 4 - 7 . De som van de elementen is telkens 5 . Tenakh (30) .
- Horen en oor zijn verwant met elkaar . oor < Lat. aus , auris , zie Gr. ous / ôs , ôtis . auscultare (het oor lenen aan , toehoren , aanhoren) -> écouter . D. hören . E. : to hear . Fr. : écouter .

2. de (echter) . Verwijzing : de (echter) , zie Mt 1,2 . In 421 verzen bij Mt . Mt 2,1-12 : 6X . Er heeft verandering van personage plaats .

1. - 2. ακουσας δε = akousas de (gehoord echter) . NT (17) : (1) Mt 2,3 . (2) Mt 2,22 . (3) Mt 4,12 . (4) Mt 8,10 . (5) Mt 19,22 . (6) Mt 22,7 . (7) Mc 6,16 . (8) Lc 7,3 . (9) Lc 7,9 . (10) Lc 14,15 . (11) Lc 18,22 . (12) Lc 18,36 . (13) Joh 11,4 . (14) Hnd 7,12 . (15) Hnd 22,26 . (16) Hnd 23,16 . (17) Hnd 24,22 .
- ὁ δε ακουσας (hij echter gehoord) . NT (2) : (1) Lc 6,49 . (2) Lc 18,23 .
- και ακουσας (en gehoord) . NT (5) : (1) Mt 14,13 . (2) Mc 2,17 . (3) Mc 6,20 . (4) Mc 10,47 . (5) Joh 12,29 .
- Hebreeuws : וַיִּשְׁמַע = wajjisjëma` (en hij hoorde) < prefix verbindingswoord wë + act. qal imperf. 3de pers. mann. enk. van het werkw. שָׁמַע = sjâma` (horen, luisteren) . Taalgebruik in Tenakh : sjâma` (horen, luisteren) . Getalswaarde : sjin = 21 of 300 , mem = 13 of 40 , ajin = 16 of 70 ; 50 (2 X 5²) of 410 (2 X 5 X 41) . Structuur : 3 - 4 - 7 . De som van de elementen is telkens 5 . Tenakh (90) . Pentateuch (33) . Eerdere Profeten (33) . Latere Profeten (10) . 12 Kleine Profeten (2) . Geschriften (12) . Gn (11) : (1) Gn 14,14 . (2) Gn 16,2 . (3) Gn 21,17 . (4) Gn 23,16 . (5) Gn 28,7 . (6) Gn 30,17 . (7) Gn 30,22 . (8) Gn 31,1 . (9) Gn 35,22 . (10) Gn 37,21 . (11) Gn 45,2 . Ex (6) : (1) Ex 2,15 . (2) Ex 2,24 . (3) Ex 18,1 . (4) Ex 18,24 . (5) Ex 32,17 . (6) Ex 33,4 . Lv (1) : Lv 10,20 . Nu (10) : (1) Nu 7,89 . (2) Nu 11,1 . (3) Nu 11,10 . (4) Nu 12,2 . (5) Nu 16,4 . (6) Nu 20,16 . (7) Nu 21,1 . (8) Nu 21,3 . (9) Nu 22,36 . (10) Nu 33,40 . Dt (5) : (1) Dt 1,34 . (2) Dt 5,28 . (3) Dt 9,19 . (4) Dt 10,10 . (5) Dt 26,7 .

6. pass. ind. aor. 3de pers. enk. εταραχθη = etarachthè (hij werd in verwarring gebracht) van het werkw. ταρασσω = tarassô (in verwarring brengen, verwarren) . Taalgebruik in het NT : tarassô (in verwarring brengen, verwarren) . Taalgebruik in de LXX : tarassô (in verwarring brengen, verwarren) . Taalgebruik in Lc : tarassô (in verwarring brengen, verwarren) . LXX (24) . NT (3) : (1) Mt 2,3 . (2) Lc 1,12 . (3) Joh 13,21 . Een vorm van ταρασσω = tarassô in de LXX (121) , in het NT (17) : (1) Mt 2,3 . (2) Mt 14,26 . (3) Lc 1,12 . (4) Lc 24,38 . (5) Joh 5,4 . (6) Joh 5,7 . (7) Joh 11,33 . (8) Joh 12,27 . (9) Joh 13,21 . (10) Joh 14,1 . (11) Joh 14,27 . (12) Hnd 15,24 . (13) Hnd 17,8 . (14) Hnd 17,13 . (15) Gal 1,7 . (16) Gal 5,10 . (17) 1 Pe 3,14 .
Zacharia werd in verwarring gebracht (etarachthè) door het visioen van de engel (Lc 1,12) , Maria werd in verwarring gebracht (dietarachthè) door het woord van de engel (Lc 1,29) . Overeenkomst en verschil .

King James Bible . [4] And when he had gathered all the chief priests and scribes of the people together, he demanded of them where Christ should be born.
Luther-Bibel . 4 und er ließ zusammenkommen alle Hohenpriester und Schriftgelehrten des Volkes und erforschte von ihnen, wo der Christus geboren werden sollte.

Tekstanalyse van Mt 2,4

5. archiereus (hogepriester) . Verwijzing : archiereis (hogepriesters) , zie Mt 2,4 . De eerste in de rij van priesters . De nominatief enkelvoud archiereus (priester) komt in zevenendertig verzen in de bijbel voor . In negen verzen in het O.T. . In achtentwintig verzen in het N.T. . In drie verzen bij Matteüs . In drie verzen bij Marcus . In vier verzen bij Johannes . In negen verzen in Handelingen : (1) Hnd 4,6 . (2) Hnd 5,17 . (3) Hnd 5,21 . (4) Hnd 5,27 . (5) Hnd 7,1 . (6) Hnd 22,5 . (7) Hnd 23,2 . (8) Hnd 23,5 . (9) Hnd 24,1 . In negen verzen in de Hebreeënbrief .
- De nominatief en accusatief meervoud archiereis (priesters) komt in de bijbel in vijftig verzen voor ; niet in het O.T. . In twaalf verzen bij Matteüs :
(1) Mt 2,4 (accusatief ) : tous archiereis kai grammateis tou laou = de hogepriesters en schriftgeleerden van het volk) .
(2) Mt 21,15 : hoi archiereis kai hoi grammateis (de hogepriesters en de schriftgeleerden) .
(3) Mt 21,23 : hoi archiereis kai hoi presbuteroi (de hogepriesters en de oudsten) .
(4) Mt 21,45 : hoi archiereis kai hoi Pharisaioi (de hogepriesters en de Farizeeën) .
(5) Mt 26,3 (// Mc 14,1 // Lc 22,2) : hoi archiereis kai hoi grammateis (de hogepriesters en de schriftgeleerden) .
(6) Mt 26,14 .
(7) Mt 26,59 : hoi archiereis kai hoi presbuteroi (de hogepriesters en de oudsten) .
(8) Mt 27,1 : hoi archiereis kai hoi presbuteroi (de hogepriesters en de oudsten) .
(9) Mt 27,6 .
(10) Mt 27,20 : hoi archiereis kai hoi presbuteroi (de hogepriesters en de oudsten) .
(11) Mt 27,41 .
(12) Mt 27,62 : hoi archiereis kai hoi Pharisaioi (de hogepriesters en de Farizeeën) .
In elf verzen bij Marcus .
In tien verzen bij Lucas : (1) Lc 19,47 (// Mc 11,18 , zie schema Mc 7,1) . (2) Lc 20,1 . (3) Lc 20,19 (// Mc 12,12 // Mt 21,46) . (4) Lc 22,2 (// Mc 14,1 // Mt 26,3) . (5) Lc 22,52 . (6) Lc 22,66 . (7) Lc 23,4 . (8) Lc 23,10 . (9) Lc 23,13 . (10) Lc 24,20 . In negen verzen bij Johannes . In zes verzen in Handelingen : (1) Hnd 4,23 . (2) Hnd 5,24 . (3) Hnd 9,21 . (4) , enz.
- hoi archiereis kai hoi grammateis (de hogepriesters en de schriftgeleerden) . In negen verzen in de bijbel : (1) Mt 21,15 . ( (// Mc 14,1 // Lc 22,2) . (3) Mc 11,27 . (4) Mc 14,1 (// Mt 26,3 // Lc 22,2) . (5) Lc 19,47 (// Mc 11,18 , zie schema Mc 7,1) . (6) Lc 20,1 . (7) Lc 20,19 (// Mc 12,12 // Mt 21,46) . (8) Lc 22,2 (// Mc 14,1 // Mt 26,3) . (9) Lc 23,10 .
- hoi archiereis kai hoi presbuteroi (de hogepriesters en de oudsten) . In zeven verzen in het N.T. : (1) Mt 21,23 . (2) Mt 26,59 . (3) Mt 27,1 . (4) Mt 27,20 . (5) Mc 14,53 . (6) Hnd 4,23 . (7) Hnd 25,15 .
- hoi archiereis kai hoi Pharisaioi (de hogepriesters en de Farizeeën) . In vier verzen in het N.T. : (1) Mt 21,45 . (2) Mt 27,62 . (3) Joh 11,47 . (4) Joh 11,57 .

13. pou (waar) . Verwijzing : pou (waar) , zie Mt 2,2 . De vraag van de Wijzen aan Herodes speelt Herodes door aan de hogepriesters en de schriftgeleerden .

15. Christos (Christus) , zie Mt 1,1 . Nominatief enkelvoud . In 118 verzen in de bijbel . Met lidwoord (+) of zonder lidw<oord (-) . In acht verzen bij Matteüs : (1) Mt 1,16 (-) . (2) Mt 2,4 (+) .

King James Bible . [5] And they said unto him, In Bethlehem of Judaea: for thus it is written by the prophet,
Luther-Bibel . 5 Und sie sagten ihm: In Bethlehem in Judäa; denn so steht geschrieben durch den Propheten (Micha 5,1):

Tekstanalyse van Mt 2,5

1. hoi (de) . Verwijzing : lidwoord , zie Mt 28,18 . Bepaald lidwoord nominatief mannelijk meervoud . Bijbel (4230) . O.T. (3257) . N.T. (973) . Mt (196) . Mc (101) . Lc (165) . Joh (125) . Brieven (316) . Apk (70) . In 196 verzen bij Mt , zie Mt 2,5 . Mt 1 (0) . Mt 2 (3) . Mt 3 (1) . Mt 4 (3) . Mt 5 (11) . Mt 6 (4) . Mt 7 (8) . Mt 8 (6) . Mt 9 (13) . Mt 10 (3) . Mt 11 (3) . Mt 12 (13) . Mt 13 (10) . Mt 14 (9) . Mt 15 (7) . Mt 16 (5) . Mt 17 (7) . Mt 18 (3) . Mt 19 (5) . Mt 20 (10) . Mt 21 (13) . Mt 22 (10) . Mt 23 (3) . Mt 24 (7) . Mt 25 (5) . Mt 26 (14). Mt 27 (15) . Mt 28 (5) . In drie verzen in Mt 2 : (1) Mt 2,5 . (2) Mt 2,9 . (3) Mt 2,20 . In dertien verzen in Mt 9 : (1) Mt 9,8 . (2) Mt 9,11 . (3) Mt 9,12 . (4) Mt 9,14 . (5) Mt 9,15 . (6) Mt 9,17 . (7) Mt 9,19 . (8) Mt 9,28 . (9) Mt 9,30 . (10) Mt 9,31 . (11) Mt 9,33 . (12) Mt 9,34 . (13) Mt 9,37 . In dertien verzen in Mt 12 : (1) Mt 12,1 . (2) Mt 12,2 . (3) Mt 12,3 . (4) Mt 12,5 . (5) Mt 12,14 . (6) Mt 12,23 . (7) Mt 12,24 . (8) Mt 12,27 . (9) Mt 12,36 . (10) Mt 12,46 . (11) Mt 12,47 . (12) Mt 12,48 . (13) Mt 12,49 . In zeven verzen in Mt 15 : (1) Mt 15,2 . (2) Mt 15,12 . (3) Mt 15,23 . (4) Mt 15,33 . (5) Mt 15,34 . (6) Mt 15,36 . (7) Mt 15,38 .

6. Bèthleëm (Betlehem) . Verwijzing : Betleem (Betlehem) , zie Mt 2,1 . In tweeëntwintig verzen in de bijbel . In veertien verzen in het O.T. . In acht verzen in het N.T. : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,5 . (3) Mt 2,6 . (4) Mt 2,8 . (5) Mt 2,16 . (6) Lc 2,4 . (7) Lc 2,15 . (8) Joh 7,42 .

11. gegraptai (er werd geschreven) . Verwijzing : gegraptai (er werd geschreven) , zie Mt 2,5 . In negenentachtig verzen in de bijbel . In tweeëntwintig verzen in het O.T. . In zevenenzestig verzen in het N.T. . In negen verzen bij Matteüs . In zeven verzen bij Marcus . In negen verzen bij Lucas . In twee verzen bij Johannes . In vijf verzen in Hnd .

King James Bible . [6] And thou Bethlehem, in the land of Juda, art not the least among the princes of Juda: for out of thee shall come a Governor, that shall rule my people Israel.
Luther-Bibel . 6 »Und du, Bethlehem im jüdischen Lande, bist keineswegs die kleinste unter den Städten in Juda; denn aus dir wird kommen der Fürst, der mein Volk Israel weiden soll.«

Tekstanalyse van Mt 2,6

3. Bèthleëm (Betlehem) . Verwijzing : Betleem (Betlehem) , zie Mt 2,1 . In tweeëntwintig verzen in de bijbel . In veertien verzen in het O.T. . In acht verzen in het N.T. : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,5 . (3) Mt 2,6 . (4) Mt 2,8 . (5) Mt 2,16 . (6) Lc 2,4 . (7) Lc 2,15 . (8) Joh 7,42 .

24. Israèl (Israël) , zie Mt 2,6 . Bijbel (2392) . O.T. (2177) . N.T. (64) . Mt (12) . Mc (2) . Lc (12) . Joh (4) . Hnd (15) . Brieven (19) . Apk (3) .

King James Bible . [7] Then Herod, when he had privily called the wise men, inquired of them diligently what time the star appeared.
Luther-Bibel . 7 Da rief Herodes die Weisen heimlich zu sich und erkundete genau von ihnen, wann der Stern erschienen wäre,

Tekstanalyse van Mt 2,7

1. tote . tote (< to - de : dat echter ; dan , daarop) . Verwijzing : tote (dan) .

Het is duidelijk dat dit een woord is dat Matteüs zeer graag gebruikt .
Het gebruik van tote (dan, daarop) duidt op een opeenvolging . Het staat meestal als eerste woord in de zin of na een voorzetsel . Het doet denken aan ho de (hij echter), hè de (zij echter) en to de (het echter) dat evenwel niet bestaat . Het zou een samentrekking kunnen zijn van to de (het echter) . Het verklaart waarom er geen de (echter) na tote (dan) staat .

King James Bible . [8] And he sent them to Bethlehem, and said, Go and search diligently for the young child; and when ye have found him, bring me word again, that I may come and worship him also.
Luther-Bibel . 8 und schickte sie nach Bethlehem und sprach: Zieht hin und forscht fleißig nach dem Kindlein; und wenn ihr's findet, so sagt mir's wieder, dass auch ich komme und es anbete.

Tekstanalyse van Mt 2,8

2. pempsas (gezonden) , zie Mt 2,8 . In 4 verzen bij Matteüs . In Mt 2,8 is het koning Herodes die de magiërs naar Betlehem stuurt. Het is een tekst eigen aan Matteüs. Het behoort tot de tweede nevenschikkende zin, die de woorden van Herodes inleiden. Het hoofdwerkwoord van die tweede zin is eipen (hij zei). In de woorden van Herodes staat poreuthentes (gaande) apaggeilate (meld mij). In Mt 11,2-6 is Johannes (de Doper) degene die leerlingen gezonden (pempsas) heeft en zei (eipen). Het is echter Jezus die zei : gaande, meld aan Johannes. In Mt 14,12 heeft het zenden tot gevolg dat Johannes onthoofd wordt. In de gelijkenis van het bruiloftsmaal stuurt de koning in Mt 22,7 zijn troepen om de doders om te brengen. In 3 van de 4 gevallen heeft pempsas (gezonden) te maken met een koning die soldaten stuurt met de opdracht te doden. Waarom gebruikt Matteüs hier dit werkwoord. We trachten een verklaring te vinden. Op de vraag van Johannes in Mt 11,3 stuurt Jezus de leerlingen van Johannes terug met het bericht van wat zij horen en zien. Het is het bericht van : ja, de messiaanse beloften worden vervuld. Dit ja betekent dat Johannes in vrede kan sterven. De voorbereidingstijd op de messias is voorbij. De leerlingen van Johannes kunnen aansluiten bij die van Jezus. Bijna in gelijke bewoordingen van de opdracht van Jezus aan Johannes in Mt 11,4 komen de leerlingen van Johannes de dood van Johannes melden (Mt 14,12) .

5. Bèthleëm (Betlehem) . Verwijzing : Betleem (Betlehem) , zie Mt 2,1 . In tweeëntwintig verzen in de bijbel . In veertien verzen in het O.T. . In acht verzen in het N.T. : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,5 . (3) Mt 2,6 . (4) Mt 2,8 . (5) Mt 2,16 . (6) Lc 2,4 . (7) Lc 2,15 . (8) Joh 7,42 .

20. elthôn (gegaan, gekomen) , zie Mt 8,14 .

16. apaggeilate (aorist imperatief) melden jullie ... . In deze vorm komt het 3X voor bij Matteüs : Mt 2,8. Mt 11,3. Mt 28,10. apaggellô : een boodschap brengen vanwege. In Mt 2,8 klinkt het dan wel wat gek want de wijzen moeten vanwege de koning een boodschap brengen aan die koning. Waarom gebruikte Matteüs dit woord? Er is ook gelijkenis in de opdracht : poreuthentes (vertrekkende) meldt... In Mt 2,8 krijgen de magiërs de opdracht te gaan en te melden waar de pasgeboren koning van de Joden is. In Mt 28,10 moeten de vrouwen melden aan de leerlingen waar zij de verrezen Jezus zullen zien. In beide gevallen gaat het om een aanwijzing waar Jezus kan gevonden worden.

Er is een combinatie van een werkwoordvorm van 'zien' en prosekunèsan (zij knielden) :
- Mt 28,17 : kai idontes auton prosekunèsan = en hem gezien knielden zij .
- Mt 2,11 : eidon to paidion meta marias tès mètros autou kai pesontes prosekunèsan autô = zij zagen het kind met Maria zijn moeder en zij knielden voor hem .

King James Bible . [9] When they had heard the king, they departed; and, lo, the star, which they saw in the east, went before them, till it came and stood over where the young child was.
Luther-Bibel . 9 Als sie nun den König gehört hatten, zogen sie hin. Und siehe, der Stern, den sie im Morgenland gesehen hatten, ging vor ihnen her, bis er über dem Ort stand, wo das Kindlein war.

Tekstanalyse van Mt 2,9 .

1. hoi (de) . Verwijzing : lidwoord , zie Mt 28,18 . Bepaald lidwoord nominatief mannelijk meervoud . Bijbel (4230) . O.T. (3257) . N.T. (973) . Mt (196) . Mc (101) . Lc (165) . Joh (125) . Brieven (316) . Apk (70) . In 196 verzen bij Mt , zie Mt 2,5 . Mt 1 (0) . Mt 2 (3) . Mt 3 (1) . Mt 4 (3) . Mt 5 (11) . Mt 6 (4) . Mt 7 (8) . Mt 8 (6) . Mt 9 (13) . Mt 10 (3) . Mt 11 (3) . Mt 12 (13) . Mt 13 (10) . Mt 14 (9) . Mt 15 (7) . Mt 16 (5) . Mt 17 (7) . Mt 18 (3) . Mt 19 (5) . Mt 20 (10) . Mt 21 (13) . Mt 22 (10) . Mt 23 (3) . Mt 24 (7) . Mt 25 (5) . Mt 26 (14). Mt 27 (15) . Mt 28 (5) . In drie verzen in Mt 2 : (1) Mt 2,5 . (2) Mt 2,9 . (3) Mt 2,20 .

2. de (echter) . Verwijzing : de (echter) , zie Mt 1,2 . Partikel als tweede woord in de zin . Lichte tegenstelling . Om verandering van personage of situatie in de zin aan te duiden . In 6210 verzen in de bijbel . In 3754 verzen in het O.T. . In 2456 verzen in het N..T. . Mt (421) . Mc (149) . Lc (478) . Joh (203) . Hnd (490) . Brieven (708) . Apk (7) . In 421 verzen bij Mt . Mt 1 (21) . Mt 2 (11) . In zes verzen in Mt 2,1-12 : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,3 . (3) Mt 2,5 . (4) Mt 2,8 . (5) Mt 2,9 . (6) Mt 2,10 . In vijf verzen in Mt 2,13-23 : (1) Mt 2,13 . (2) Mt 2,14 . (3) Mt 2,19 . (4) Mt 2,21 . (5) Mt 2,22 .

1. - 2. hoi de (zij echter) . In 172 verzen in het N.T. . Mt (57) , zie Mt 2,9 . Mt 1 (0) . Mt 2 (2) . Mt 3 (0) . Mt 4 (0) . Mt 5 (0) . Mt 6 (0) . Mt 7 (0) . Mt 8 (5) . Mt 9 (2) . Mt 10 (0) . Mt 11 (0) . Mt 12 (4) . Mt 13 (2) . Mt 14 (4) . Mt 15 (3) . Mt 16 (2) . Mt 17 (0) . Mt 18 (0) . Mt 19 (1) . Mt 20 (2) . Mt 21 (5) . Mt 22 (5) . Mt 23 (0) . Mt 24 (1) . Mt 25 (1) . Mt 26 (5). Mt 27 (8) . Mt 28 (3) . In twee verzen in Mt 2 : (1) Mt 2,5 . (2) Mt 2,9 .

3. akousantes (gehoord) . Verwijzing : akouô (horen, luisteren) , zie Mt 4,12 . Participium aorist nominatief mannelijk en vrouwelijk meervoud . In zevenenzestig verzen in de bijbel . In vijftien verzen in het O.T. . In tweeënvijftig verzen in het N.T. . Mt (13) . Mc (7) . Lc (7) . Joh (5) . Hnd (16) . Brieven (4) . In dertien verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,9 . (2) Mt 12,24 . (3) Mt 14,13 . (4) Mt 15,12 . (5) Mt 17,6 . (6) Mt 19,25 . (7) Mt 20,24 . (8) Mt 20,30 . (9) Mt 21,45 . (10) Mt 22,22 . (11) Mt 22,33 . (12) Mt 22,34 . (13) Mt 27,47 .

1. - 3. hoi de akousantes (de toehoorders echter) . Verwijzing : akouô (horen, luisteren) , zie Mt 4,12 . In zes verzen in het N.T. . Mt (1) . Mc (1) . Joh (1) . Hnd (3) . Telkens bij het begin van het vers . Bij Matteüs : Mt 2,9 . Dit vers sluit aan op Mt 2,7 - Mt 2,8 . De toehoorders waren de magiërs . De spreker was Herodes .

6. ind. aor. 3de pers. mv. eporeuthèsan (zij begaven zich op weg) van het werkw. poreuomai (zich op weg begeven , op weg gaan) . Taalgebruik in het N.T. : poreuomai (zich op weg begeven, op weg gaan) . Taalgebruik in Mt : poreuomai (zich op weg begeven, op weg gaan) . por-euomai . p of ph = f -> v + r . Zelfstandig naamwoord poros : weg door een water heen , wad , voorde , veer , doorwaadbare plaats . Lat. por-tus : haven . Mnd. voort , ofries forda , oeng. ford . Het woord behoort tot de groep van varen .
Mt (2) : (1) Mt 2,9 . (2) Mt 28,16 . In Mt 2,9 gaan de magiërs in opdracht van koning Herodes. In Mt 28,16 gaan de elf leerlingen in opdracht van Jezus via de vrouwen. Zich op weg begeven (poreuomai) gebruikt Matteüs bij het geven van een opdracht of bij het begin van de uitvoering van de opdracht.

8. kai idou (en zie) . Verwijzing : idou (zie) , zie Mt 1,20 . In vier verzen in Mt 2 : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,9 . (3) Mt 2,13 . (4) Mt 2,19 . In Mt 2,1-12 wordt onze aandacht gevestigd op de magiërs (Mt 2,1 : idou magoi = zie magiërs) en op de ster (Mt 2,9 : idou ho astèr proègen autous = en zie de ster ging voor hen) .

21. epanô (bovenop) . - epanô (boven-op), zie Mt 2,9 . In 127 verzen in de bijbel; in 109 verzen in het O.T., in 18 verzen in het N.T. In 8 verzen bij Matteüs:  (1) Mt 2,9 : estathè epanô : bleef staan bovenop de plaats... (2) Mt 5,14 : polis epanô orous keimenè (een stad bovenop een berg liggend) . (3) Mt 21,7 : epekathisen epanô autôn (en hij zat bovenop hen) . (4) Mt 23,18 (de gave op het altaar) . (5) Mt 23,20 . (6) Mt 23,22 : kai en tôi kathèmenôi epanô autou (en op degene die er bovenop zit) . (7) Mt 27,37 . (8) (8) Mt 28,2 : ekathèto epanô autou (hij ging zitten erbovenop) .

King James Bible . [10] When they saw the star, they rejoiced with exceeding great joy.
Luther-Bibel . 10 Als sie den Stern sahen, wurden sie hocherfreut

Tekstuitleg van Mt 2,10

In Mt 2,10 - Mt 2,11 - Mt 2,12 staan vijf nevenschikkende zinnen met elkaar verbonden door kai (en) met telkens een participiumzin bij het onderwerp , voorafgaand aan het hoofdwerkwoord . In de vijf nevenschikkende zinnen zijn de wijzen onderwerp . In Mt 2,10 zijn ze op weg naar het huis van het pasgeboren koningskind . In Mt 2,11 bevinden ze zich in het huis en in Mt 2,12 vertrekken ze .

1. idontes (gezien) , zie Mt 2,16 . In veertien verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,10 . (2) Mt 8,34 . (3) Mt 9,8 . (4) Mt 9,11 . (5) Mt 12,2 . (6) Mt 14,26 . (7) Mt 18,31 . (8) Mt 21,15 . (9) Mt 21,20 . (10) Mt 21,32 . (11) Mt 21,38 . (12) Mt 26,8 . (13) Mt 27,54 . (14) Mt 28,17 .

2. de (echter) , zie bij Mt 1,2 . Partikel . In 421 verzen bij Matteüs .

King James Bible . [11] And when they were come into the house, they saw the young child with Mary his mother, and fell down, and worshipped him: and when they had opened their treasures, they presented unto him gifts; gold, and frankincense, and myrrh.
Luther-Bibel . 11 und gingen in das Haus und fanden das Kindlein mit Maria, seiner Mutter, und fielen nieder und beteten es an und taten ihre Schätze auf und schenkten ihm Gold, Weihrauch und Myrrhe.

Tekstuitleg van Mt 2,11 . Mt 2,11a : 1 - 13 . Mt 2,11b : 14. - 17 . Mt 2,11c : 18 - 30 .

In Mt 2,10 - Mt 2,11 - Mt 2,12 staan vijf nevenschikkende zinnen met elkaar verbonden door kai (en) met telkens een participiumzin bij het onderwerp , voorafgaand aan het hoofdwerkwoord . In de vijf nevenschikkende zinnen zijn de wijzen onderwerp . In Mt 2,10 zijn ze op weg naar het huis van het pasgeboren koningskind . In Mt 2,11 bevinden ze zich in het huis en in Mt 2,12 vertrekken ze . In Mt 2,11a staan we voor de tweede nevenschikkende zin . In Mt 2,11b voor de derde en in Mt 2,11c voor de vierde .

2. elthontes (gegaan, gekomen) , zie Mt 8,14 . In elf verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,11 (de wijzen) . (2) Mt 9,10 . (3) Mt 14,12 . (4) Mt 16,5 . (5) Mt 18,31 . (6) Mt 20,9 . (7) Mt 20,10 . (8) Mt 27,33 . (9) Mt 27,64 . (10) Mt 28,11 (de wachters bij het graf) . (11) Mt 28,13 .

5. oikian (huis) . Verwijzing : oikia (huis) , zie Mc 1,29 . In elf verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,11 , zie elthontes (gegaan, gekomen) in Mt 2,11 . (2) Mt 7,24 (huis op de rots) . (3) Mt 7,26 (huis op zand) . (4) Mt 8,14 , zie elthôn (gegaan, gekomen) . (5) Mt 9,18 , zie elthôn (gegaan, gekomen) . (6) Mt 9,28 (elthonti de eis tèn oikian - zij kwamen dichterbij hem die echter naar huis kwam) . (7) Mt 10,12 (eiserchomenoi de eis tèn oikian - terwijl jullie echter in het huis binnengaan) . (8) Mt 12,29 (eiselthein eis oikian tou ischurou - in het huis van de sterke binnengaan) . (9) Mt 13,36 (èlthen eis tèn oikian - ging hij naar het huis) . (10) Mt 17,25 (elthonta eis tèn oikian - gekomen in het huis) . (11) Mt 24,43 (zijn huis verwoesten) .
- eis tèn oikian (naar het huis) komt achttienmaal voor in het N.T. . Achtmaal bij Matteüs . Vijfmaal in combinatie met een werkwoordvorm van erchomai (gaan) , driemaal in combinatie met een werkwoordvorm van eiserchomai (binnengaan) . elthontes eis tèn oikian = in het huis binnengegaan . In deze constructie slechts in Mt 2,11 .

16. prosekunèsan (zij knielden bij) . Verwijzing : prosekunèsan (zij knielden bij) , zie Mt 2,11 . Eveneens : proskuneô (knielen bij), zie Mt 8,2 . Actief aorist derde persoon enkelvoud . In zesenveertig verzen in de bijbel . In vijfendertig verzen in het O.T. . In elf verzen in het N.T. . In. vier verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,11 . (2) Mt 14,33 . (3) Mt 28,9 . (4) Mt 28,17 . Wijzen , leerlingen en leerlingen / vrouwen knielen voor Jezus . Het is een reactie op een Godsopenbaring .
- proskuneô (knielen) .
- proskunèsô (ik zal knielen bij) . In zes verzen in de bijbel . In vijf verzen in het O.T. . In één vers in het N.T. , nl. Mt 2,8 .
- prosekunèsen (hij knielde bij). In 55 verzen in de bijbel; in 4 verzen in het N.T. In Mc 5,6 .
- prosekunei autôi (hij knielde bij hem) In 4 verzen bij Matteüs, zie Mt 8,2 . (1) Mt 8,2 . (2) Mt 9,18 . (3) Mt 15,25 . (4) Mt 18,26 . Verder in Joh 4,20 en in 6 verzen in Openbaring.

Er is een combinatie van een werkwoordvorm van 'zien' en prosekunèsan (zij knielden) :
- Mt 28,17 : kai idontes auton prosekunèsan = en hem gezien knielden zij .
- Mt 2,11 : eidon to paidion meta marias tès mètros autou kai pesontes prosekunèsan autô = zij zagen het kind met Maria zijn moeder en zij knielden voor hem .

21. acc. mann. mv. thèsaurous (schatten) van het zelfst. naamw. thèsauros (schat) . Taalgebruik in het NT : thèsauros (schat) . thèsauros (schat) . Taalgebruik in het NT : thèsauros (schat) . Bijbel (30) . OT (27) . Pentateuch (1) . Eerdere Profeten (3) . Latere Profeten (6) . 12 Kleine Profeten (3) . Geschriften (12) . Deutero-Canonisch (2) . NT (3) : (1) Mt 2,11 . (2) Mt 6,19 . (3) Mt 6,20 . Een vorm van thèsauros (schat) in de LXX (93) , in het NT (17) , in Mt (9) : (1) Mt 2,11 . (2) Mt 6,19 . (3) Mt 6,20 . (4) Mt 6,21 . (5) Mt 12,35 (2X) . (6) Mt 13,44 . (7) Mt 13,52 . (8) Mt 19,21 . Het Griekse thèsauros in de LXX is de vertaling van 11 verschillende Hebreeuwse woorden .
- Hebreeuws vr. mv. ´ôtsârôth van het zelfst. naamw. ´ôtsâr (voorraad, schat, schatkamer, arsenaal) . Zie het werkw. ´âtsar (verzamelen, ophopen) . Taalgebruik in Tenakh : ´âtsar (verzamelen, ophopen) . Getalwaarde : aleph = 1 , tsade = 18 of 90 , resj = 20 of 200 ; totaal : 39 (3 X 13) OF 291 (3 X 97) . Tenakh (9) : (1) 1 K 14,26 . (2) 1 K 15,18 . (3) 2 K 24,13 . (4) Js 45,3 . (5) Jr 20,5 . (6) Spr 10,2 . (7) Spr 21,6 . (8) Neh 13,13 . (9) 1 Kr 26,20 .

King James Bible . [12] And being warned of God in a dream that they should not return to Herod, they departed into their own country another way.
Luther-Bibel . 12 Und Gott befahl ihnen im Traum, nicht wieder zu Herodes zurückzukehren; und sie zogen auf einem andern Weg wieder in ihr Land.

Tekstanalyse van Mt 2,12

12. anechôrèsan (zij weken uit) . Verwijzing : anachôreô (uitwijken) , zie Mt 2,12 . In negen verzen bij Matteüs .
Matteüs interpreteert het gaan als een uitwijken (anachôreô) . Dit woord komen we bij Matteüs meerdere malen tegen in de betekenis van uitwijken wegens dreigend levensgevaar . In het werkwoord anachôreô (uitwijken) zit het woordje ana - (naar boven) en chôrè (streek) . Het zou dan kunnen betekenen : naar de bergen trekken , veiligheid zoeken in een hoger gelegen gebied .
Er zijn twee teksten waarin Jezus onderwerp van de hoofdzin is met de werkwoordvorm anechôrèsen (hij week uit) , met akousas (gehoord) als participium nominatief en met het partikel de (echter) nl. Mt 4,12 en Mt 14,13 (bij de overlevering en de dood van Johannes de Doper) . In deze beide gevallen week Jezus uit voor wereldlijke machthebbers . Daarenboven zijn er twee andere teksten met het enige verschil dat het participium van een ander werkwoord is : nl. Mt 12,15 en Mt 15,21 . In deze twee gevallen week Jezus uit voor de religieuze leiders . We zien een evolutie in het uitwijken . In de kindsheidsverhalen wordt duidelijk gemaakt dat wereldlijke machthebbers vanaf Jezus'geboorte hem naar het leven stonden . Voor het eerst ervaart Jezus de levensbedreiging bij de uitlevering van Johannes de Doper . In Mt 12,15 nemen de farizeeën , de religieuze elite , het besluit tegen Jezus om hem uit de weg te ruimen . Dat besluit krijgt zijn vervolg in Mt 22,15 en Mt 27,1 - sumboulion (besluit : in vijf verzen bij Matteüs) . In Mt 14,13 heeft Jezus de melding ontvangen dat Johannes de Doper onthoofd werd . Blijkbaar vinden leerlingen van Johannes de Doper het belangrijk om Jezus op de hoogte te brengen . Het geeft de indruk dat de dood van Johannes zijn eigen dood in beeld brengt .

- zèteô (zoeken) . Verwijzing : zèteô (zoeken) , zie Mt 2,12 .
--- zèteite (jullie zoeken of zoekt). In zevenentwintig verzen in de bijbel . In vijf verzen in het O.T. . In tweeëntwintig verzen in het N.T. . In drie verzen bij Matteüs . In één vers bij Marcus . In vier verzen bij Lucas : (1) Lc 11,9 . (2) Lc 12,29 . (3) Lc 12,31 . (4) Lc 24,5 . In tien verzen bij Johannes .
--- zètein (zoeken) . Infinitief praesens. Het komt in dertien verzen in de bijbel voor . In elf verzen in het O.T. . In twee verzen in het N.T. . Bij Matteüs komt het slechts in Mt 2,13 voor .
--- zètountes (zoekende) participium praesens nominatief mannelijk meervoud. Het komt in 33 verzen in de bijbel voor; in 23 verzen in het O.T., in 10 verzen in het N.T. In 4 verzen bij Matteüs: (1) Mt 2,20 . (2) Mt 12,46 (3) Mt 12,47 (4) Mt 21,46 .
--- ezètei (hij zocht) . Indicatief imperfectum derde persoon enkelvoud. Deze vorm komt in de bijbel in tweeëntwintig verzen voor ; in vijftien verzen in het O.T. . In zeven verzen in het N.T. . In het Matteüsevangelie komt het slechts in één vers voor nl. in Mt 26,16 : en van dan af zocht hij een gunstige gelegenheid opdat hij hem zou overleveren . Dit zoeken heeft dus ook te maken met doden . Zoals de Farao Mozes zocht om hem te doden (Ex 2,15) , zo zocht Judas een gunstige gelegenheid om hem over te leveren . In één vers bij Marcus : Mc 14,11 . In drie verzen bij Lucas.
--- ezètoumen (wij zochten). Hapax in de bijbel, nl. Lc 2,48 .
--- ezètoun (zij zochten) : actief imperfectum 3de persoon meervoud. In zesentwintig verzen in de bijbel . In acht verzen in het O.T. . In achttien verzen in het N.T. : (1) Mt 26,59 . (2) Mc 11,18 . (3) Mc 12,12 . (4) Mc 14,1 . (5) Mc 14,55 . (6) Lc 5,18 . (7) Lc 6,19 . (8) Lc 11,16 . (9) Lc 19,47 . (10) Lc 22,2 . (11) Joh 5,18 . (12) Joh 7,1 . (13) Joh 7,11 . (14) Joh 7,30 . (15) Joh 10,39 . (16) Joh 11,8 . (17) Joh 11,56 . (18) Hnd 17,5 . Bij Matteüs komt het slechts in Mt 26,59 : zij zochten vals getuigenis tegen Jezus opdat zij hem zouden kunnen doden . In vijf verzen bij Lucas , in zeven verzen bij Johannes , in Hnd 17,5 . Bij Marcus (zie Mc 7,1) : (1) Mc 11,18 . (2) Mc 12,12 . (3) Mc 14,1 . (4) Mc 14,55 .
----- anezètoun (zij zochten hogerop) . Actief imperfectum 3de persoon meervoud + prefix ana (omhoog, naar boven, op- ) . Hapax in de bijbel : Lc 2,44 . anazètountes (zoekend) is eveneens een hapax : Lc 2,45 .
--- Zoeken kan een dubbele betekenis hebben , ook vervat in het woord "gezocht". Iemand kan gezocht worden omdat hij van een misdaad verdacht is . Ook kan iemand gezocht worden omdat die persoon spoorloos is en gemist wordt .

- apolesai . Infinitief aorist van apollumi . Verwijzing : apollumi (ten gronde richten, doden) verliezen , zie Mt 2,12 . In eenendertig verzen in de bijbel . In vierentwintig verzen in het O.T. . In zeven verzen in het N.T. : Het komt slechts tweemaal bij Matteüs voor nl. (1) Mt 2,13 en (2) Mt 10,28 . (3) Mc 1,24 // Lc 4,34 . (4) Lc 4,34 // Mc 1,24 . (5) Lc 6,9 // Mc 3,6 // Mt 12,14 . (6) Lc 19,47 // Mc 11,18 . (7) Jak 4,12 . In Ex 2,15 staat anelein (doden) : infinitief aorist van anaireô . Het komt in geen enkel evangelie voor , wel in Handelingen .
--- apolesôsin ( zij zouden doden ) . Aorist conjunctief 3de pers. mv. . In vijf verzen in de bijbel . In één vers in het O.T. : Dt 28,22 . In vier verzen in het N.T. : (1) Mt 12,14 : De Farizeeën gingen naar buiten en namen het besluit tegen Jezus opdat zij hem zouden doden . (2) Mt 27,20 : Jezus echter zouden zij doden . (3) Mc 3,6 // Mt 12,14 . (4) Mc 11,18 // Lc 19,47 .
--- apolesô . Conjunctief aorist eerste persoon enkelvoud . In acht verzen in de bijbel . In zeven verzen in het O.T. . In één vers in het N.T. : Joh 6,39 .
--- apôlesa . Indicatief aorist eerste persoon enkelvoud . In drie verzen in de bijbel : (1) Job 42,8 . (2) Lc 15,9 . (3) Joh 18,9 .
--- apôleto . Indicatief aorist derde persoon enkelvoud . In eenendertig verzen in de bijbel . In zevenentwintig verzen in het O.T. . In vier verzen in het N.T. : (1) Joh 17,12 .

to meros : deel, gebied
Het evangelie (Mt 4,12-17) verhaalt ons het begin van het optreden van Jezus. Hij bracht de boodschap: "Het Rijk Gods is nabij, bekeert u."
We lezen gemakkelijk over het volgende zinnetje heen: "Toen hij nu hoorde dat Johannes overgeleverd was, week hij uit."
Jezus verbleef in Judea. Johannes (de Doper) werd gevangen genomen omdat hij op religieuze gronden het gedrag van de koning aankloeg. Die gevangenzetting liep later uit op de onthoofding van Johannes. Zodra Jezus hoorde over de gevangenneming van Johannes, week hij uit van Judea naar Galilea. (Ook Jozef en Maria waren uitgeweken wegens dreigend gevaar toen Jezus nog maar geboren was.)

Er zijn nogal wat gelijkenissen tussen het verhaal van de magiërs (Mt 2,1-12) en dat van de verrijzenis (Mt 28,1-20).

12. Vlucht naar Egypte en terugkeer : Mt 2,13-23 - Mt 2,13-23 -- bijbeloverzicht -- bijbelverwijzingen -- Mt 2,13 - Mt 2,14 - Mt 2,15 - Mt 2,16 - Mt 2,17 - Mt 2,18 - Mt 2,19 - Mt 2,20 - Mt 2,21 - Mt 2,22 - Mt 2,23 -- Mt 2 -- Mt 2,1-12 -

Evangelielezing van het Feest van de h. Familie A : Mt 2,13-15.19-23 (verwijzing : Mt 2,13-15.19-23) :
Matteüs 2,13-15.19-23 Toen de Wijzen waren heengegaan, verscheen een engel van de Heer in een droom aan Jozef en sprak: "Sta op, neem het Kind en zijn moeder, vlucht naar Egypte en blijf daar tot ik u waarschuw, want Herodes komt het kind zoeken om het te doden." Hij stond op en week in de nacht met het kind en zijn moeder naar Egypte uit. Daar bleef hij tot aan de dood van Herodes, opdat in vervulling zou gaan wat de Heer gesproken had door de profeet: "Ik heb mijn zoon geroepen uit Egypte." Nadat Herodes gestorven was, verscheen in Egypte een engel van de Heer in een droom aan Jozef en zei: "Sta op, neem het kind en zijn moeder en trek naar het land Israël, want die het kind naar het leven stonden zijn gestorven." Hij stond op, nam het kind en zijn moeder en ging naar het land Israël. Toen hij echter hoorde, dat Archelaüs in plaats van zijn vader Herodes over Juda heerste, vreesde hij daarheen te gaan; van Godswege in een droom ingelicht, begaf hij zich daarom naar het gebied van Galilea. Hier aangekomen vestigde hij zich in een stad, Nazaret geheten, opdat in vervulling zou gaan wat door de profeten gezegd was: "Hij zal een Nazoreeër genoemd worden."

King James Bible . [13] And when they were departed, behold, the angel of the Lord appeareth to Joseph in a dream, saying, Arise, and take the young child and his mother, and flee into Egypt, and be thou there until I bring thee word: for Herod will seek the young child to destroy him.
Luther-Bibel . 13 Als sie aber hinweggezogen waren, siehe, da erschien der Engel des Herrn dem Josef im Traum und sprach: Steh auf, nimm das Kindlein und seine Mutter mit dir und flieh nach Ägypten und bleib dort, bis ich dir's sage; denn Herodes hat vor, das Kindlein zu suchen, um es umzubringen.

Tekstuitleg van Mt 2,13

4. idou (zie) . Verwijzing : idou (zie) , zie Mt 1,20 . In vier verzen in Mt 2 : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,9 . (3) Mt 2,13 . (4) Mt 2,19 . In Mt 2,1-12 wordt onze aandachtr gevestigd op de magiërs (Mt 2,1 : idou magoi = zie magiërs) en op de ster (Mt 2,9 : idou ho astèr proègen autous = en zie de ster ging voor hen) .

5. 6. aggelos kuriou (de engel van de Heer) . Verwijzing : aggelos (engel) , zie Mt 13,41 . In vijf verzen bij Matteüs : (1) Mt 1,20 (losse genitief + idou + ) . (2) Mt 1,24 (uitvoering van wat in Mt 1,20 werd opgedragen) . (3) Mt 2,13 (losse genitief + idou + ) . (4) Mt 2,19 (losse genitief + idou + ) . (5) Mt 28,2 : aggelos gar kuriou (want een engel van de Heer) . In drie verzen gaat een losse genitief , gevolgd door idou (zie) vooraf .

- zètein (zoeken) infinitief praesens van zèteô (zoeken) bij Matteüs, zie Mt 2,12

empaizô : de spot met iemand drijven, om de tuin leiden, misleiden, enepaichthè (uniek in deze vorm in de bijbel): hij werd om de tuin geleid.

King James Bible . [14] When he arose, he took the young child and his mother by night, and departed into Egypt:
Luther-Bibel . 14 Da stand er auf und nahm das Kindlein und seine Mutter mit sich bei Nacht und entwich nach Ägypten

Tekstuitleg van Mt 2,14 .

King James Bible . [15] And was there until the death of Herod: that it might be fulfilled which was spoken of the Lord by the prophet, saying, Out of Egypt have I called my son.
Luther-Bibel . 15 und blieb dort bis nach dem Tod des Herodes, damit erfüllt würde, was der Herr durch den Propheten gesagt hat, der da spricht (Hosea 11,1): »Aus Ägypten habe ich meinen Sohn gerufen.«

Tekstuitleg van Mt 2,15 .

9. plèroô (vervullen) . Verwijzing : plèroô (vervullen) , zie Mt 2,15 .

--- plèrôthèi (zou vervuld worden). In 24 verzen in de bijbel, in 4 verzen in het O.T., in 20 verzen in het N.T. In 8 verzen bij Matteüs, in 9 verzen bij Johannes
--- plèrôthôsin (zouden vervuld worden) . Aorist conjunctief derde persoon meervoud . In dertien verzen in de bijbel . In acht verzen in het O.T. . In vijf verzen in het N.T.

Jezus wordt koning van de Joden genoemd. Hoe komt het dan dat hij uit Nazaret komt? Wij zouden zeggen: het moest zo zijn. Matteüs zegt: het is de vervulling van de Schriften. Zo is het ook voor wat zijn wonen in Kafarnaüm betreft. Zijn komst (de zwangerschap van Maria) en zijn intrede in Jeruzalem worden gezien als vervulling van de Schriften. Zo ook zijn optreden met zijn tweevoudige activiteit in woord (Mt 4,14) en daad (Mt 8,17).

Mt 1,18-22 brengt het verhaal van de conceptie van Maria. Opvallend zijn enkele gelijkenissen met het verhaal van de intrede in Jeruzalem (Mt 21,1-9). Zo vertellen beide verhalen over de komst van Jezus.

We merken dat de inleidingsformules op een bijbelcitaat zeer sterk op elkaar gelijken.

King James Bible . Then Herod, when he saw that he was mocked of the wise men, was exceeding wroth, and sent forth, and slew all the children that were in Bethlehem, and in all the coasts thereof, from two years old and under, according to the time which he had diligently enquired of the wise men.
Luther-Bibel (1984) . Als Herodes nun sah, daß er von den Weisen betrogen war, wurde er sehr zornig und schickte aus und ließ alle Kinder in Bethlehem töten und in der ganzen Gegend, die zweijährig und darunter waren, nach der Zeit, die er von den Weisen genau erkundet hatte.

Tekstuitleg van Mt 2,16 . Dit vers Mt 2,16 telt 37 woorden en 176 (2 X 2 X 2 X 2 X 11) letters . De getalwaarde van Mt 2,16 is 22810 (2 X 5 X 2281) .

3. idôn (gezien) . Verwijzing : idôn (gezien) , zie Mt 2,16 . Actief participium aorist nominatief mannelijk enkelvoud . In 106 verzen in de bijbel . In vijfenveertig verzen in het O.T. . In eenenzestig verzen in het N.T. . In twaalf verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,16 . (2) Mt 3,7 . (3) Mt 5,1 . (4) Mt 8,18 . (5) Mt 9,2 . (6) Mt 9,4 . (7) Mt 9,22 . (8) Mt 9,23 . (9) Mt 9,36 . (10) Mt 21,19 . (11) Mt 27,3 . (12) Mt 27,24 . Idôn (gezien) veronderstelt altijd een voorwerp of voorwerpszin . Bij Matteüs komt het in drie verzen voor met een objectzin : (1) Mt 2,16 : Herodes . (2) Mt 27,3 : Judas . (3) Mt 27,24 : Pilatus .

Jezus is in acht verzen het onderwerp , in de andere vier gevallen is het Herodes , Johannes de Doper , Judas en Pilatus . In vier van de acht verzen , waarin Jezus onderwerp is , is een vorm van ochlos (menigte) het lijdend voorwerp . In Mt 5,1 wordt het eerst met betrekking tot Jezus gebruikt en we zien een identieke deelwoordzin : idôn de tous ochlous (gezien echter de menigten) met Mt 9,36 .

- idontes (gezien) . idontes (gezien) . Verwijzing : idontes (gezien) , zie Mt 2,16 . In drieënzestig verzen in de bijbel . In tweeëntwintig verzen in het O.T. . In eenenveertig verzen in het N.T. . Mt (14) . Mc (5) . Lc (9) . Joh (4) . Hnd (5) . Brieven (4) . In veertien verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,10 . (2) Mt 8,34 . (3) Mt 9,8 . (4) Mt 9,11 . (5) Mt 12,2 . (6) Mt 14,26 . (7) Mt 18,31 . (8) Mt 21,15 . (9) Mt 21,20 . (10) Mt 21,32 . (11) Mt 21,38 . (12) Mt 26,8 . (13) Mt 27,54 . (14) Mt 28,17 . In vijf verzen bij Marcus . In negen verzen bij Lucas . In vijf verzen in Hnd .

-- idontes de (gezien echter) . In twaalf verzen in het N.T. . Mt (4) . Lc (6) . Hnd (2) . Hierop volgt vaak het onderwerp in de nominatief mannelijk of vrouwelijk meervoud ingeleid door het bepaald lidwoord hoi of hai . In vijf verzen bij Mt : (1) Mt 2,10 . (3) Mt 9,8 .(8) Mt 21,15 . (12) Mt 26,8 .
-- kai idontes (en gezien) . In negen verzen in het N.T. : Mt (4) . Mc (1) .Lc (6) . Hnd (1) . (2) Mt 8,34 . (4) Mt 9,11 . (9) Mt 21,20 . (14) Mt 28,17 .
- eiden (hij zag) . Actief aorist derde persoon enkelvoud . In 262 verzen in de bijbel . In 220 verzen in het O.T. . In tweeënveertig verzen in het N.T. . In tien verzen bij Matteüs : (1) Mt 3,16 . (2) Mt 4,16 . (3) Mt 4,18 . (4) Mt 4,21 . (5) Mt 8,14 . (6) Mt 9,9 . (7) Mt 14,14 . (8) Mt 20,3 . (9) Mt 22,11 . (10) Mt 26,71 . In vijf verzen bij Marcus : (1) Mc 1,10 . (2) Mc 1,16 . (3) Mc 1,19 . (4) Mc 2,14 . (5) Mc 6,34 .

4. hoti (dat, omdat) . Verwijzing : hoti (dat, omdat) , zie Mt 2,16 . In 137 verzen bij Matteüs . In 160 verzen bij Lucas .

5. enepaichthè (hij werd misleid) . Verwijzing : empaizô (zijn spel drijven, bespotten) , zie Lc 22,63 . Passief aorist derde persoon enkelvoud . Hapax in Mt 2,16 .

10. lian (zeer) , zie Mc 1,35 .

19. Bèthleëm (Betlehem) . Verwijzing : Betleem (Betlehem) , zie Mt 2,1 . In tweeëntwintig verzen in de bijbel . In veertien verzen in het O.T. . In acht verzen in het N.T. : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,5 . (3) Mt 2,6 . (4) Mt 2,8 . (5) Mt 2,16 . (6) Lc 2,4 . (7) Lc 2,15 . (8) Joh 7,42 .

King James Bible . [17] Then was fulfilled that which was spoken by Jeremy the prophet, saying,
Luther-Bibel . 17 Da wurde erfüllt, was gesagt ist durch den Propheten Jeremia, der da spricht (Jeremia 31,15):

Tekstuitleg van Mt 2,17 .

De inleidingsformule bij Mt 2,17 (Mt 2,16-18: de kindermoord te Betlehem door Herodes) en Mt 27,9 (Mt 27,3-10: het einde van Judas) identiek is. Op de inleidingsformule volgt het bijbelcitaat (Mt 2,18; Mt 27,10). Hiermee eindigt in beide gevallen de pericope. Het begin van beide pericopen lijken ook sterk op elkaar:
Mt 2,17: Tote Hijroodijs idoon hoti = toen Herodes ziende dat ...
Mt 27,3: Tote idoon Ioudas... hoti = toen ziende Judas... dat...
Dan volgt het gebeuren. In het eerste geval de kindermoord, in het andere geval de dood van Judas.

eiden (zag hij). In 10 verzen bij Matteüs. In 6 verzen is Jezus het onderwerp.

Matteüs legt vaak de nadruk op de vervulling van de schriften/ de Wet/ de profeten. Het Oude Testament wordt dan gezien als een voorspelling die in het Nieuwe Testament in vervulling gaat. Natuurlijk is het niet zo moeilijk om achteraf, na alles wat met Jezus is gebeurd, in het Oude Testament teksten te vinden die aansluiten bij het gebeuren van Jezus en in de lijn van de interpretatie liggen.

King James Bible . [18] In Rama was there a voice heard, lamentation, and weeping, and great mourning, Rachel weeping for her children, and would not be comforted, because they are not.
Luther-Bibel . 18 »In Rama hat man ein Geschrei gehört, viel Weinen und Wehklagen; Rahel beweinte ihre Kinder und wollte sich nicht trösten lassen, denn es war aus mit ihnen.«

Tekstuitleg van Mt 2,18 .

King James Bible . [19] But when Herod was dead, behold, an angel of the Lord appeareth in a dream to Joseph in Egypt,
Luther-Bibel . 19 Als aber Herodes gestorben war, siehe, da erschien der Engel des Herrn dem Josef im Traum in Ägypten

Tekstuitleg van Mt 2,19

15. idou (zie) . Verwijzing : idou (zie) , zie Mt 1,20 . In vier verzen in Mt 2 : (1) Mt 2,1 . (2) Mt 2,9 . (3) Mt 2,13 . (4) Mt 2,19 . In Mt 2,1-12 wordt onze aandachtr gevestigd op de magiërs (Mt 2,1 : idou magoi = zie magiërs) en op de ster (Mt 2,9 : idou ho astèr proègen autous = en zie de ster ging voor hen) .

6. 7. aggelos kuriou (de engel van de Heer) . Verwijzing : aggelos (engel) , zie Mt 13,41 . In vijf verzen bij Matteüs : (1) Mt 1,20 (losse genitief + idou + ) . (2) Mt 1,24 (uitvoering van wat in Mt 1,20 werd opgedragen) . (3) Mt 2,13 (losse genitief + idou + ) . (4) Mt 2,19 (losse genitief + idou + ) . (5) Mt 28,2 : aggelos gar kuriou (want een engel van de Heer) . In drie verzen gaat een losse genitief , gevolgd door idou (zie) vooraf .

King James Bible . [20] Saying, Arise, and take the young child and his mother, and go into the land of Israel: for they are dead which sought the young child's life.
Luther-Bibel . 20 und sprach: Steh auf, nimm das Kindlein und seine Mutter mit dir und zieh hin in das Land Israel; sie sind gestorben, die dem Kindlein nach dem Leben getrachtet haben.

Tekstuitleg van Mt 2,20 .

King James Bible . [21] And he arose, and took the young child and his mother, and came into the land of Israel.
Luther-Bibel . 21 Da stand er auf und nahm das Kindlein und seine Mutter mit sich und kam in das Land Israel.

Tekstuitleg van Mt 2,21 .

King James Bible : But when he heard that Archelaus did reign in Judaea in the room of his father Herod, he was afraid to go thither: notwithstanding, being warned of God in a dream, he turned aside into the parts of Galilee:
Luther-Bibel (1984) : 22Als er aber hörte, daß Archelaus in Judäa König war anstatt seines Vaters Herodes, fürchtete er sich, dorthin zu gehen. Und im Traum empfing er Befehl von Gott und zog ins galiläische Land .

Tekstuitleg van Mt 2,22 . Dit vers Mt 2,22 telt 26 (2 X 13) woorden en 68 (3 X 23) letters . De getalwaarde van Mt 2,22 is 14833 (7 X 13 X 163) .

1. 2. akousas de (gehoord echter) . Verwijzing : akouô (horen, luisteren) , zie Mt 4,12 . Participium aorist / verleden deelwoord , nominatief mannelijk enkelvoud bij het onderwerp - soms participiumzin . In vierenvijftig verzen in de bijbel . In drieëndertig verzen in het N.T. ( in zeventien verzen + de = echter) . In acht verzen bij Matteüs : (1) Mt 2,3 (+ de) . (2) Mt 2,22 (+ de) . (3) Mt 4,12 (+ de) . (4) Mt 8,10 (+ de) . (5) Mt 9,12 . (6) Mt 11,2 . (7) Mt 14,13 . (8) Mt 19,22 (+ de) . (Mt 22,7 + de) .
2. 2. de (echter) . Verwijzing : de (echter) , zie Mt 1,2 . In 421 verzen bij Mt . Mt 2,13-23 : 5X . Er heeft verandering van personage plaats .
Verhalen zijn een kader . Het biedt de ruimte om met plaats , tijd , personages te spelen , anders in te vullen. Het verhaalkader is Ex 2 . De farao verneemt dat Mozes een Egyptenaar heeft gedood . Hij gaat op zoek naar hem om hem ter dood te brengen . Daarop wijkt Mozes uit . Waarom zoekt de farao Mozes te doden ? Omdat Mozes iemand gedood heeft en zo beslist heeft over leven en dood , wat enkel de farao toekomt en zich zo in de plaats van de farao heeft gesteld en zo een bedreiging voor zijn troon is ? In Mt 2 vervult koning Herodes de rol van de farao . Herodes voelt zich bedreigd in zijn koningschap door de geboorte van de koning van de joden . Hij is van plan het kind te doden .

Mt 2,22 - zie Mt 4,12
Mt 2,22 : akousas de hoti (Gehoord echter dat) anechôrèsen eis ta merè tès Galilaias (week hij uit naar de gebieden van Galilea)

Er is een duidelijke parallel tussen Mt 2,22 - Mt 2,23 en Mt 4,12-13. Volgens Mt 2,19-21 is Jozef vast van plan om zich in Judea te vestigen. Maar het bericht over koning Archelaos besluit hem ertoe - na door een engel te zijn gewaarschuwd - om uit te wijken naar Galilea en te gaan wonen in de stad Nazaret.
Volgens Mt 4,12 wijkt Jezus uit uit Judea naar Galilea, naar de stad Kafarnaüm nadat hij gehoord heeft over de gevangenneming van Johannes de Doper. In Mt 19,1 verlaat Jezus Galilea en gaat hij naar Judea. Er is dus een soort heen-en-weerbeweging.

King James Bible . [23] And he came and dwelt in a city called Nazareth: that it might be fulfilled which was spoken by the prophets, He shall be called a Nazarene.
Luther-Bibel . 23 und kam und wohnte in einer Stadt mit Namen Nazareth, damit erfüllt würde, was gesagt ist durch die Propheten: Er soll Nazoräer heißen.

Tekstuitleg van Mt 2,23 .

Nazaret (Nazaret) komt zo slechts 1X voor bij Matteüs : Mt 2,23. Eveneens in Mc 1,9 : èlthen Ièsous apo Nazaret tès Galilaias (Jezus kwam uit het Galilese Nazaret).

In Mt 21,11 staat Nazareth (Nazaret) (apo Nazareth tès Galilaias : uit Nazaret van Galilea) - Mt 21,10-11 - . Ook Nazara (Nazaret) komt slechts 1X voor, nl. Mt 4,13 - Mt 4,12-17 -. Nazaraios (de Nazarener) komt in de nominatief voor in Mt 2,23 en in de genitief in Mt 26,71 (meta Ièsou tou Nazaraiou : met Jezus de Nazarener) - Mt 26,69-75 -.

TAALGEBRUIK

- A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z -

COMMENTAAR

In de volksmond heet het verhaal van de wijzen nog steeds het verhaal van de Drie Koningen . Onder invloed van een aantal bijbelteksten kon de verbeelding zijn gang gaan . De koningen zijn schitterend gekleed . Ze zijn gezeten op kamelen die op een rijtje van drie langzaam waardig voortschrijden naar het land waar een koningskind is geboren . Melchior is de eerste ; hij zal goud aanbieden om het koningschap van de pasgeborene te erkennen . Balthasar is de tweede met een kistje mirre als teken van de sterfelijkheid van de geborene . De derde is de zwarte Caspar . Hij draagt een kistje wierook om zijn geloof in de goddelijkheid van het kind uit te drukken . Ze melden zich aan bij koning Herodes in Jeruzalem . We verwachten dat ze hem hartelijk gelukwensen met de geboorte van een zoon , want waar anders kan een koningskind geboren worden dan in het koningshuis zelf . Dat gebeurt echter niet . In de plaats van gelukwensen stellen ze hem de vraag waar de koning van de joden is geboren om hem hulde te brengen . Dat moet wel verwarring en onrust wekken . Herodes raadpleegt de religieuze overheid die in haar dikke boeken snuffelt alsof ze een raadsel moet oplossen . Het geheim overleg van Herodes met de koningen laat vermoeden dat hij iets boosaardigs van plan is ondanks hij zich zeer hoffelijk voordoet . Hij geeft de indruk dat ook hij het kind wil huldigen na de terugkeer van de koningen . Met de ontvangen informatie en met een koninklijke opdracht begeven de koningen zich op weg . Tot hun verrassing begeleidt de eerder geziene ster hen tot bij de plaats van het kind . Onder invloed van het lucasverhaal blijft de ster stilstaan boven een stal . De rijzige koningen gaan de stal binnen en knielen bij het kind en geven het hun geschenken . In aanbidding kijken ze naar het kind zoals zijn ouders , de herders , de os en de ezel en de kudde schapen . Ze blijven er overnachten en krijgen in hun droom de verwittiging niet naar Herodes terug te keren . 's Anderendaags keren ze naar hun land terug , stralend van geluk en gezeten op hun kamelen .

Ook het verhaal van het lege graf (Mt 28,1-10) spreekt tot onze verbeelding : haastige vrouwen 's morgens vroeg op weg naar het graf van Jezus , een aardbeving , het welrollen van de grafsteen , het verschijnen van een engel en de hemelse boodschap aan de vrouwen .

Het zijn twee verhalen die bij het begin en aan het einde van het leven van Jezus staan .

Wellicht zijn we ons er niet van bewust dat het verhaal van de Wijzen (Mt 2,1-12) en het verhaal van het lege graf (Mt 28,1-10) een tweeluik vormen . Hierdoor belichten beide verhalen elkaar en beïnvloeden ze ons kijken en interpreteren .
Vooreerst wordt een situatie geschetst . Volgens Mt 2,1a is Jezus geboren in Betlehem tijdens de regering van koning Herodes . Volgens Mt 28,1 gaan enkele vrouwen naar het graf van Jezus kijken .
Vervolgens wordt in beide perikopen via het Griekse woordje idou (zie) onze aandacht getrokken op iets wat we niet zouden verwachten . In Mt 2,1b is dat de komst van wijzen uit het oosten in Jeruzalem . In Mt 28,2a is dat het plaats vinden van een grote aardbeving .
In beide perikopen wordt ons via het Griekse woordje gar (want) de reden van dit onverwachte gegeven . Volgens Mt 2,2 hebben de wijzen een ster gezien . Hierbij gaan zij van de veronderstelling uit dat het verschijnen van een nieuwe ster verwijst naar de geboorte van een koningskind . Volgens Mt 28,2b kwam een engel uit de hemel de steen van het graf wegrollen .
In beide perikopen volgt een reactie op de komst van de Wijzen of het wegrollen van de steen door een engel . Volgens Mt 2,3 is koning Herodes en heel Jeruzalem ontsteld / hevig geschrokken / geschokt . Volgens Mt 28,4 beefden de wachters bij het graf van schrik en werden ze als lijken . Ook de vrouwen waren bevreesd .
Volgens Mt 2,9 wijst de ster de Wijzen de weg tot bij de plaats van het koningskind , nadat ze zich bij koning Herodes hebben geïnformeerd . Koning Herodes zal in het verhaal van de wijzen de rol vervullen die de engel in het verhaal van het lege graf vervult . In Mt 2,2 stellen de wijzen aan koning Herodes de vraag waar de koning van de joden is geboren . In Mt 28,5 - Mt 28,6 stellen de vrouwen geen vraag maar geeft de engel een antwoord op een veronderstelde vraag : "ik weet dat jullie de gekruisigde Jezus zoeken . Hij is niet hier ... welnu zie de plaats waar hij lag." In dit antwoord is het zinnetje vervat waarin de engel naar de woorden van Jezus verwijst : "Hij is verrezen zoals Hij zei" . In het verhaal van de wijzen zoeken de samengeroepen hogepriesters en schriftgeleerden naar een antwoord in hun Schriften : "Betlehem , land van Juda... " .
In beide perikopen volgt op de ontvangen informatie een opdracht . Volgens Mt 2,7 - Mt 2,8 moeten de wijzen op zoek gaan naar het kind en het aan de koning melden nadat ze het gevonden hebben . Volgens Mt 28,7 moeten de vrouwen aan de leerlingen de boodschap overbrengen dat Hij verrezen is en dat Hij aan hen zal verschijnen in Galilea .
In beide perikopen wordt opnieuw via het Griekse woordje idou (zie) onze aandacht gevestigd op iets bijzonders . Volgens Mt 2,9 ging de ster voor hen uit tot ze ging staan boven de plaats waar het kind was . Volgens Mt 28,7 moeten de vrouwen de boodschap van Jezus overbrengen : "Hij gaat jullie voor naar Galilea . Daar zullen jullie hem zien , zoals Ik jullie zei."
De opdrachten worden uitgevoerd . Volgens Mt 2,11 gaan de wijzen naar het huis , aanbidden het kind en geven het geschenken . Volgens Mt 28,8 gaan de vrouwen de boodschap aan zijn leerlingen melden .
In beide perikopen eindigt het verhaal op een onverwachte wijze en roept dit einde de vraag op hoe het verder gaat . Volgens Mt 2,12 worden de Wijzen in een droom verwittigd niet naar Herodes terug te keren . Volgens Mt 28,9 - Mt 28,10 verschijnt Jezus opnieuw om de opdracht nog eens te herhalen .

In het verhaal van de Wijzen ((Mt 2,1-12) komen Wijzen de pasgeboren koning van de joden huldigen (Mt 2,2 ; Mt 1,11) . In het zendingsverhaal (Mt 28,16-20) huldigen de leerlingen de verrezen Jezus nadat Hij in Galilea aan hen verscheen . Hierop geeft Jezus hen de opdracht om zich op weg te begeven en alle volkeren te onderrichten .

Bij de geboorte van Jezus in Betlehem is Herodes koning in Jeruzalem . Hij weet wellicht wel dat het koningschap aan een afstammeling van David toebehoort en niet aan hem die een Idumeeër is . De hogepriesters en de schriftgeleerden weten het ook . Dat blijkt uit het aanbrengen van de schrifttekst . De komst van de Wijzen en hun vraag maakt de onrechtmatige situatie van koning Herodes pijnlijk duidelijk en stelt het einde van zijn koningschap in het vooruitzicht . Koning Herodes beseft het . Hij doet zich voor alsof hij het koningskind eveneens hulde wil brengen en schakelt de Wijzen in met een informatieopdracht . De lezer voelt aan dat de houding van de koning niet oprecht is . Dat de koning de Wijzen in het geheim bijeenroept , wijst op iets onheilspellends .
In het zendingsverhaal (Mt 28,16-20) verschijnt de verrezen Jezus als koning "Mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde " naar de profetie van Daniël . Hij zendt zijn leerlingen naar de volkeren , omdat Hij licht voor de volkeren is . Jezus maakte zijn volk bewust van zijn identiteit als volk van God . Hij predikte vergeving van zonden en de universele liefde van God . Dit hield in dat religieuze en sociale tegenstellingen werden gesloopt en dat een gemeenschap kan gevormd worden waar plaats is voor iedereen . Dit lag reeds vervat in de Tenach, de joodse bijbel , in het bijzonder in de profetische geschriften . Het zullen vooral de volkeren zijn die de boodschap van Jezus zullen aanvaarden . Mt 2,1-12 geeft daarvan reeds een voorsmaakje .
In het verhaal van de Wijzen klinkt reeds het lijdensverhaal door . De wereldlijke overheid en het Sanhedrin keren zich tegen Jezus . Pilatus stelt Jezus de vraag : "Ben je de koning van de joden' .
In het contact met andere volkeren zullen de eerste gezondenen (zoals Paulus) tot het inzicht komen wat tot de essentie van de joodse godsdienst en de christelijke boodschap behoort . Anderzijds zullen de volkeren de geestkracht van de christelijke boodschap ontdekken . Paulus ervaart dat Jezus verrezen is en leeft en zo de dood vernietigt die een laatste kloof tussen mensen en God en tussen mensen onderling betekende .

Oriëntatie

Zowel in het verhaal van de Wijzen (Mt 2,1-12) als van het lege graf (Mt 28,1-10) staat de vraag centraal waar Jezus (de pasgeboren koning van de joden , de verrezene) kan gevonden worden . Hiervoor zijn er wegwijzers . Allereerst is er de rijzende ster in het oosten . Volgens de Wijzen verwijst die naar de geboorte van een koningskind . Vervolgens duidt de Tenach de plaats aan . Hiervoor hebben de hogepriesters en de schriftgeleerden van het volk geen code moeten kraken om tot de tekst te komen . Sinds de Babylonische ballingschap (586 voor Christus) leefde de verwachting dat een nakomeling van David op zijn troon in Jeruzalem zou zetelen en een tijd van vrede en welvaart zou brengen . Daaraan gaven vele profeten uiting in hun teksten . Die waren door de hogepriesters en schriftgeleerden gekend . Volgens de evangelist Matteüs kwam deze verwachting in Jezus tot vervulling . De geboorte van Jezus in de geboorteplaats van David en het verhaal van de Wijzen was de plechtige opening van de tijd van vervulling .
In het verhaal van het lege graf duidt de engel aan de vrouwen de betekenis van het lege graf aan en geeft hen met een herinnering aan de woorden van Jezus de boodschap waar zijn leerlingen Jezus kunnen vinden . De verrezen Jezus verschijnt er als een apocalyptische figuur . Hij heeft alle macht van God ontvangen en zendt zijn leerlingen .
Matteüs wilde zijn joodse lezers ervan overtuigen dat Jezus de vervulling is van wat in Wet , Profeten en Geschriften geschreven staat . Het is dan ook begrijpelijk dat hij de Tenach aanwendt om Jezus als een koning en profeet in een apocalyptische stijl (volgens het boek Daniël) voor te stellen .

De hedendaagse mens beseft zeer goed hoe relatief en tijdsgebonden het spreken over God , de verrezen Jezus en het hiernamaals is . Hij wil de bijbel wel gebruiken als wegwijzer op zijn zoektocht naar God , maar hij verlangt naar nieuwe woorden en beelden om zijn ervaringen van zijn God zoeken weer te geven . We appreciëren de woorden van o.a. de zaligsprekingen (Mt 5) en van de werken van barmhartigheid (Mt 25) . Hierin vinden we een levensregel om met elkaar om te gaan en ons een beeld van God te vormen . Door het universele karakter van de christelijke boodschap worden we aangetrokken .

Bij de geboorte van een kind hoopt de gemeenschap dat deze pasgeboren mens gelijke kansen zal krijgen , dat er recht aan hem zal gedaan worden . We hopen dat ieder mens een welkom mag ervaren zoals Jezus door de wijzen . We verwachten dat mensenrechten voor ieder mens geldt , wie hij ook is en waar hij ook geboren is .

S/Preekwijzer

Bij het horen van het verhaal van de Wijzen zien we in onze verbeelding drie Koningen die in prachtige kledij zijn uitgedost , kostelijke geschenken met zich meedragen , en hoog gezeten zijn op hun kamelen . We zien hoe ze zich aanmelden bij koning Herodes met de verrassende vraag waar de koning van de joden is geboren en hoe koning Herodes hen antwoordt geeft en hen met een geheime opdracht belast . Zoals zij zijn we verwonderd de ster terug te zien bij het buitenkomen uit het koninklijk paleis , de ster die zich voorbeweegt naar een stal , waar zij tussen zijn ouders , een os en een ezel , tussen herders en schapen het koninklijk kind in een kribbe vinden en het eren met kostbare geschenken . Onze verbeelding geeft uiting aan onze emoties bij het zien dat arme mensen , wiens kind in een stal werd geboren , met koninklijke bezoekers wordt vereerd .

Via het verschijnen van een ster en het aanbrengen van enkele profetische teksten wordt de wijzen (en ons) de weg gewezen naar Jezus , de pasgeboren koning van de joden , de messias , de christus , en brengen de wijzen (en wij) hem hulde .

Op het einde van zijn evangelie brengt Matteüs ons het verhaal van het lege graf . Naar opbouw lijkt het sterk op het verhaal van de Wijzen zodat beide verhalen een tweeluik vormen . Het verhaal van de Wijzen staat bij het begin , het verhaal van het lege graf staat aan het einde van het evangelie van Matteüs . Beide omvatten ze het leven van Jezus . Hij , de Christus , is de verrezene . Niet alleen heeft hij de muren van menselijke tegenstellingen , maar ook de dood gesloopt . Hierdoor staat niets meer in de weg om een eeuwig verbond tussen God en de mensen te beleven en een universele gemeenschap boven de grenzen van tijd en ruimte te vormen .

De geboorte en de dood van Jezus maken zichtbaar dat elke mens als kind van God geboren wordt en sterft en tot de universele mensengemeenshap behoort . Tegenwoordig beklemtonen we dit door te zeggen dat elke mens vanaf zijn geboorte gelijke kansen moet krijgen en dat elke mens zich op zijn mensenrechten mag beroepen . Spijtig genoeg worden dikwijls gelijke kansen verworpen en mensenrechten ingeperkt in de hoop de migratiestroom in te dammen . Globalisering van goederen met het oog op winst haalt vaak de bovenhand op het respect voor de levenswijze en de cultuur van volkeren . De goederen en diensten van de globalisering zijn vaak geen huldebetoon aan de volkeren en staat in schril contrast met het huldebetoon dat de Wijzen met hun kostbare geschenken brachten aan het kind Jezus . Erkenning van zijn koninklijke waardigheid stond de Wijzen voor ogen . Uit respect voor hem deden ze een knieval .

In het verhaal van de werken van barmhartigheid zegt Jezus ons welke geschenken we hem kunnen brengen, want zegt Jezus , wat je aan één van deze kleinen hebt gedaan, heb je aan mij gedaan . Onze geschenken aan Jezus zijn : oog hebben voor al wie in nood is en hen helpen , gelijke kansen geven , mensenrechten eerbiedigen , mensen in hun ontwikkeling ondersteunen .

De boodschap van Jezus om geen mensen uit te sluiten werd voorbereid door Johannes de Doper die een doopsel tot vergeving van zonden predikte . Omwille van hun zonden waren vele mensen uit de gemeenschap uitgesloten . Maar een maatschappij kraakt onder haar voegen wanneer de groep uitgeslotenen groot wordt . Met het doopsel van Johannes werd een spons geveegd over de uitsluiting .
Telkens opnieuw vervalt een gemeenschap in uitsluiting . Dan is een doopsel , amnestie , gratieverlening , legalisatie of hoe men het ook noemen wil aangewezen om het welzijn van de gemeenschap te dienen en de uitgeslotenen volwaardig in de gemeenschap op te nemen .

De ster en de schriften wezen de Wijzen de weg naar de plaats waar Jezus geboren was en de woorden van Jezus waar hij als verrezene aanwezig is . De wegwijzers bestaan om de weg te wijzen . Het lezen van de schriften en de herinnering aan de woorden en daden van Jezus kunnen ons wijzen op de betekenis van het dagelijks leven , van geboorte tot graf , zoals hogepriesters en de schriftgeleerden de betekenis van de geboorte van Jezus en de engel de betekenis van het lege graf ontsloot .

Het bezoek van de Wijzen lijkt op een sprookje over een onbekend koningskind dat door naburige koningen wordt bezocht en geëerd . Het lijkt een sprookje dat de mensengemeenschap de rechten van ieder mens erkent en hem gelijke kansen schenkt . Nochtans beschouwde Jezus dit niet als een luchtbespiegeling maar als een reële droom en had hij hiervoor zijn leven over .