NT (NT overzicht) : overzicht , NT : taalgebruik - A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X -Y - Z - , NT : commentaar ,

- Hnd taalgebruik - Hnd taalgebruik A - Hnd taalgebruik B - Hnd taalgebruik C - Hnd taalgebruik D - Hnd taalgebruik E - Hnd taalgebruik F - Hnd taalgebruik G - Hnd taalgebruik H - Hnd taalgebruik I - Hnd taalgebruik J - Hnd taalgebruik K - Hnd taalgebruik L - Hnd taalgebruik M - Hnd taalgebruik N - Hnd taalgebruik O - Hnd taalgebruik P - Hnd taalgebruik Q - Hnd taalgebruik R - Hnd taalgebruik S - Hnd taalgebruik T - Hnd taalgebruik U - Hnd taalgebruik Z -
- Hnd : commentaar

Hnd 1 , Hnd 2 , Hnd 3 , Hnd 4 , Hnd 5 , Hnd 6 , Hnd 7 , Hnd 8 , Hnd 9 , Hnd 10 , Hnd 11 , Hnd 12 , Hnd 13 , Hnd 14 , Hnd 15 , Hnd 16 , Hnd 17 , Hnd 18 , Hnd 19 , Hnd 20 , Hnd 21 , Hnd 22 , Hnd 23 , Hnd 24 , Hnd 25 , Hnd 26 , Hnd 27 , Hnd 28 ,

ZOEKEN OP DEZE WEBSITE   Zoeken naar elk woord Zoeken naar alle woorden  Zoeken naar exacte zin    Hulp Verzorgd door PicoSearch

Voer uw zoekwoorden in Zoekformulier verzenden   Web www.interlevensbeschouwelijk.be

Woordenschat
Bibliografie
Literatuur
Liturgisch gebruik
Overzicht van de bijbelboeken
- bijbeloverzicht , taalgebruik - A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X -Y - Z - , Oude Testament , Pentateuch , Historische boeken , Profeten , Wijsheidsboeken , NT : overzicht , Evangelies , Synoptici , Brieven

- OT : Gn (Genesis) , Ex (Exodus) , Lv (Leviticus) , Nu (Numeri) , Dt (Deuteronomium) , Joz (Jozua) , Re (Rechters) , Rt (Ruth) , 1 S (1 Samuël) , 2 S (2 Samuël) , 1 K (1 Koningen) , 2 K (2 Koningen) , 1 Kr ( 1 Kronieken) , 2 Kr (2 Kronieken) , Ezr (Ezra) , Neh (Nehemia) , Tob (Tobia) , Jdt (Judith) , Est (Esther) , 1 Mak (1 Makkabeeën) , 2 Mak (2 Makkabeeën) , Job , Ps (Psalmen ) , Spr (Spreuken) , Pr (Prediker) , Hl (Hooglied) , W (Wijsheid) , Sir (Sirach) , Js (Jesaja) , Jr (Jeremia) , Kl (Klaagliederen) , Bar (Baruch) , Ez (Ezechiël) , Da (Daniël) , Hos (Hosea) , Jl (Joël) , Am (Amos) , Ob (Obadja) , Jon (Jona) , Mi (Micha) , Nah (Nahum) , Hab (Habakuk) , Sef (Sefanja) , Hag (Haggai) , Zach (Zacharia) , Mal (Maleachi) .
- NT : Mt (Matteüs) - Mc (Marcus) - Lc (Lucas) - Joh (Johannes) - Hnd (Handelingen) , Rom (Rome) , 1 Kor (Korinte) , 2 Kor (Korinte) , Gal (Galatië) , Ef (Efese) , Fil (Filippi) , Kol (Kolosse) , 1 Tes (Tessalonika) , 2 Tes (Tessalonika) , 1 Tim (Timoteüs) , 2 Tim (Timoteüs) , Tit (Titus) , Film (Filemon) , Heb (Hebreeën) , Jak (Jakobus) , 1 Pe (Petrus) , 2 Pe (Petrus) , 1 Joh (Johannes) , 2 Joh (Johannes) , 2 Joh (Johannes) , Jud (Judas) , Apk (Apokalyps) .
Overzicht van de bibliografie van de bijbelboeken : - bibliografie bijbel - bibliografie van het Oude Testament - bibliografie Matteüsevangelie - bibliografie Marcusevangelie - bibliografie Lucasevangelie - bibliografie van het Johannesevangelie - bibliografie van het Nieuwe Testament (behalve evangeliën)

D

6. Damaskos (Damascus) . Damaskos (Damascus) . Taalgebruik in het NT : Damaskos (Damascus) . Taalgebruik in de LXX : Damaskos (Damascus) .

- datief mannelijk enkelvoud (wat vorm betreft) ; de stadsnaam is in het Grieks vrouwelijk : Damaskôi (b.v. in Damacus) . Verwijzing : Damaskos (Damascus) , zie Hnd 9,2 . In vijftien verzen in de bijbel . In zeven verzen in het O.T. . In acht verzen in het NT :
(1) Hnd 9,3 : egeneto auton eggizein tèi Damaskôi = het gebeurde dat hij Damascus naderde .
(2) Hnd 9,10 : en Damaskôi = in Damascus .
(3) Hnd 9,19 : en Damaskôi = in Damascus .
(4) Hnd 9,22 : en Damaskôi = in Damascus .
(5) Hnd 9,27 : en Damaskôi = in Damascus .
(6) Hnd 22,6 : egeneto de moi poreuomenôi kai eggizonti tèi Damakôi = het overkwam mij echter , terwijl ik op weg was en Damascus naderde .
(7) Hnd 26,20 : en Damaskôi = in Damascus .
(8) 2 Kor 11,32 (en Damaskôi = in Damascus) .
-- en Damaskôi (in Damascus) . Verwijzing : Damaskos (Damascus) , zie Hnd 9,2 . In zes van de acht verzen in het NT . Niet in Hnd 9,3 en in Hnd 22,6 .
- accusatief enkelvoud Damaskon . Verwijzing : Damaskos (Damascus) , zie Hnd 9,2 . In elf verzen in het O.T. . In zeven verzen in het NT :
(1) Hnd 9,2 : eis Damaskon = naar Damascus .
(2) Hnd 9,8 : eis Damaskon = naar Damascus .
(3) Hnd 22,5 : eis Damaskon = naar Damascus .
(4) Hnd 22,10 : eis Damaskon = naar Damascus .
(5) Hnd 22,11 : : eis Damaskon = naar Damascus .
(6) Hnd 26,12 : eis tèn Damaskon = naar Damascus .
(7) Gal 1,17 : eis Damaskon = naar Damascus .

- de (echter) . de (echter) , afkorting d' . Taalgebruik in het NT : de (echter) . Taalgebruik in Lc : de (echter) . Taalgebruik in Hnd : de (echter) . Partikel . Het staat steeds als tweede woord in de zin . Het kan een lichte tegenstelling aanduiden . Om een verandering van personage of situatie in de zin aan te duiden .

de (echter) . Partikel . In 6210 verzen in de bijbel . In 3022 verzen in het O.T. . In 2456 verzen in het NT . In 478 verzen bij Lucas .In 490 verzen in Hnd .

In vier verzen in Hnd 13,4-12 : (1) Hnd 13,5 . (2) Hnd 13,6 . (3) Hnd 13,8 . (4) Hnd 13,9 .

- dechomai (ontvangen) .

- dedektai (heeft ontvangen) . Verwijzing : dechomai (ontvangen) , zie Mt 10,40 . Mediaal perfectum derde persoon enkelvoud . Slechts in één vers in de bijbel : Hnd 8,14 .
- Een vorm van het werkwoord (apo) dechomai (ontvangen) met het lijdend voorwerp ton logon (het woord) :
(1) Hnd 2,41 : hoi men oun apodexamenoi ton logon autou (enerzijds zij die derhalve zijn woord ont-vingen) .
(2) Hnd 8,14 : hoti dedektai ... ton logon tou theou (dat Samaria het woord van God heeft ontvangen) .
(3) Hnd 11,1 : hoti kai ta ethnè edexanto ton logon tou theou (dat ook de heidenen het woord van God ontvingen) .
(4) Hnd 17,11 : edexanto ton logon (zij ontvingen het woord) .
Er is een gradatie in het gebruik van het werkwoord (apo)dechomai (ontvangen) . In Hnd 2,41 zijn het de aanwezigen bij het pinksterwonder in Jeruzalem . In Hnd 8,14 betreft het Samaria en in Hnd 11,1 de heidenen . In Hnd 17,11 slaat het op de inwoners van Berea .

- dei (moet) . dei (hij / het moet) . Taalgebruik in het NT : dei (moet) . Taalgebruik in Lc : dei (moet) . Taalgebruik in Hnd : dei (moet) .

Een vorm van dei (hij / het moet) in Hnd in 24 verzen : (1) Hnd 1,16 . (2) Hnd 1,21 . (3) Hnd 3,21 . (4) Hnd 4,12 . (5) Hnd 5,29 . (6) Hnd 9,6 . (7) Hnd 9,16 . (8) Hnd 14,22 . (9) Hnd 15,5 . (10) Hnd 16,30 . (11) Hnd 17,3 . (12) Hnd 18,21 . (13) Hnd 19,21 . (14) Hnd 19,36 . (15) Hnd 20,35 . (16) Hnd 21,22 .   (17) Hnd 23,11 . (18) Hnd 24,19 . (19) Hnd 25,10 . (20) Hnd 25,24 . (21) Hnd 26,9 . (22) Hnd 27,21 . (23) Hnd 27,24 . (24) Hnd 27,26 . In Hnd : 4 vormen van dei (hij / het moet) in 18 / 28 hoofdstukken en in 24 verzen . In Lc : 3 vormen van dei (hij / het moet) in 13 / 24 hoofdstukken en in 18 verzen .

dei (moet) . Verwijzing : deô (moeten) , zie Mt 16,21 . Actief praesens derde persoon enkelvoud van het werkwoord deô (moeten) . In vierennegentig verzen in de bijbel . In achttien verzen in het O.T. . In zesenzeventig verzen in het NT . In vijftien verzen in Handelingen : (1) Hnd 1,21 . (2) Hnd 3,21 . (3) Hnd 4,12 . (4) Hnd 5,29 . (5) Hnd 9,6 . (6) Hnd 9,16 . (7) Hnd 14,22 . (8) Hnd 15,5 . (9) Hnd 16,30 . () Hnd 18,21 . (10) Hnd 19,21 . (11) Hnd 20,35 . () Hnd 21,22 .   (12) Hnd 23,11 . (13) Hnd 25,10 . (14) Hnd 27,24 . (15) Hnd 27,26 .
- In twee van de zes verzen staat : dei poiein (men moet doen) : (1) (3) Hnd 9,6 . (2) (5) Hnd 16,30 . In het bekeringsverhaal van Paulus zegt de stem wat Paulus moet doen .
- edei (het moest) . Verwijzing : deô (moeten) , zie Mt 16,21 . In tweeëntwintig verzen in de bijbel . In zes verzen in het O.T. . In zestien verzen in het NT . In vier verzen in Hnd : (10) Hnd 1,16 . (11) Hnd 17,3 . (12) Hnd 24,19 . (13) Hnd 27,21 .

- dexios (rechts) . dexios (rechter- , rechts) . Taalgebruik in het NT : dexios (rechts) . Taalgebruik in Lc : dexios (rechts) . Taalgebruik in Hnd : dexios (rechts) .Taalgebruik in de Septuaginta : dexios (rechts) . Hebr. jâmîn (rechterzijde, rechts) .Taalgebruik in Tenach : jâmîn (rechterzijde, rechts) . L. dexter . Fr. droit . Ned. rechts . E. right . D. rechter .

Hnd 25,24 .

- Derbèn (Derbe) . Accusatief vrouwelijk enkelvoud . In drie verzen in het NT nl . in Hnd : (1) Hnd 14,6 . (2) Hnd 14,20 . (3) Hnd 16,1 . Men vermoedt dat Derbe op de plaats van het huidige Kerti Hüyük ligt . Het ligt 96 km ten zuidoosten van Lystra . Evenals Ikonium en Lystra ligt Derbe in de landstreek Lykaonië , het gebied ten oosten van Pisidië, in de Romeinse provincie Galatië . Derbè (Derbe) . Verwijzing : Derbè (Derbe) , zie Hnd 14,6 . Paulus en Barnabas zijn slechts zeer korte tijd in Derbe geweest (Hnd 14,20 - Hnd 14,21) . Na een breuk met Barnabas (Hnd 15,39) bezocht Paulus samen met Silas opnieuw de stad Derbe (Hnd 16,1 - Hnd 16,2 - Hnd 16,3) , waar hij Timoteüs ontmoette (Hnd 16,2 - Hnd 16,3) .

- desmôtèrion (gevangenis) .

- diamarturomenos (getuigend) . Verwijzing : martureô (getuigen) , zie Joh 1,7 . (martus - mart-elaar) . Passief participium nominatief mannelijk enkelvoud van het werkwoord diamarturomai (getuigen) . In vijf verzen in de bijbel . In één vers in het O.T. . In vier verzen in het NT : (1) Hnd 18,5 . (2) Hnd 20,21 . (3) Hnd 28,23 . (4) 2 Tim 2,14 .

- di-an-oigô (openen) .
- Hnd 16,14 : hès ho kurios diènoixen tèn kardian = wiens hart de Heer opende .
- Lc 24,32 : ouchi è kardia hèmôn kaiomenè en humin = was ons hart niet brandende in ons ; hôs dènoigen hèmin tas grafas = hoe hij ons de schriften opende . Lc 24,31 : autôn de diènoichthèsan oi ofthalmoi = hun ogen echter werden geopend .

- diesparèsan (zij werden verstrooid) . Verwijzing : diaspeirô (verspreiden, verstrooien) , zie Hnd 8,1 . Passief aorist derde persoon meervoud van het werkwoord diaspeirô (uiteenzaaien, verstrooien) . In tien verzen in de bijbel . In negen verzen in het O.T. . In één vers in het NT : Hnd 8,1 .
- diasparentes (de verstrooiden) . Verwijzing : diaspeirô (verspreiden, verstrooien) , zie Hnd 8,1 . Passief participium aorist nominatief mannelijk en vrouwelijk meervoud . In twee verzen in de bijbel : (1) Hnd 8,4 . (2) Hnd 11,19 .

diatribô (de tijd doorbrengen) . Verwijzing : diatribô (stuk wrijven, opslijten, tijd doorbrengen) , zie Hnd 14,28 .

- diatribô (stuk wrijven, opslijten, tijd doorbrengen) . Verwijzing : diatribô (stuk wrijven, opslijten, tijd doorbrengen) , zie Hnd 14,28 .
- dietriben (hij verbleef) . Verwijzing : diatribô (stuk wrijven, opslijten, tijd doorbrengen) , zie Hnd 14,28 . Actief imperfectum derde persoon enkelvoud . In vier verzen in de bijbel . In twee verzen in het O.T. . In twee verzen in het NT . Joh (1) . Hnd (1) . Hnd 12,19 . Na de vervolging van de gemeente van Jeruzalem reisde Herodes terug naar Caesarea om er te verblijven .
- dietribon (zij verbleven) . Actief imperfectum derde persoon meervoud . In drie verzen in de bijbel , enkel in Hnd : (1) Hnd 14,28 . (2) Hnd 15,35 . (3) Hnd 25,14 .
(1) Hnd 14,28 : dietribon  de chronon ouk oligon = zij echter brachten een niet weinige tijd door . Na de eerste zendingsreis brachten Paulus en Barnabas een niet weinige tijd door in Antiochië aan de Orontes .
(2) Hnd 15,35 : paulos de kai barnabas dietribon en antiocheia = Paulus echter en Barnabas brachten in Antiochië door .
(3) Hnd 25,14
- Vermelding van een verblijf van enkele dagen , met een vorm van het werkwoord diatribô = doorbrengen ) .
Hnd 16,12 : èmen de en tautè tè polei diatribontes èmeras tinas (terwijl wij echter in die stad enkele dagen aan het doorbrengen waren) . (vervolg , zie Hnd 16,13) .
Hnd 20,6 : opou dietripsamen èmeras epta (waar wij enkele dagen doorbrachten) . (vervolg , zie Hnd 20,7) .
- Tijdsaanduiding met een liturgische draagwijdte
Hnd 16,13 : tè te èmera tôn sabbatôn exèlthomen exô tès pulès para potamon ou enomizomen proseuchèn einai, (op de dag evenwel van de week gingen we uit de stadspoort bij de rivier waar wij dachten dat het gebed zou plaats hebben) .
Hnd 20,7 : en de tè mia tôn sabbatôn sunègmenôn èmôn klasai arton (toen wij echter op de eerste dag van de week waren samengekomen voor het breken van het brood) .

- didaskein (onderwijzen, leren) . Verwijzing : didaskô (onderrichten - onderwijzen) , zie Mc 1,45 . Infinitief praesens . In vijftien verzen in de bijbel . O.T. (2) . Ezr (1) . 2 Kr (1) . NT (13) . Mt (1) . Mc (4) . Lc (1) . Joh (1) . Hnd (4) . Brieven (2) . In dertien verzen in het NT . In één vers bij Lucas : (6) Lc 6,6 (eiselthein ... kai didaskein = binnengaan en onderrichten) .
In vier verzen in Hnd :
(8) Hnd 1,1 (poiein te kai didaskein = doen evenals onderrichten) .
(9) Hnd 4,2 : dia to didaskein autous ton laon = omdat zij het volk onderrichtten in de tempel .
(10) Hnd 4,18 : mède didaskein epi tôi onomati tou Ièsou = noch te onderrichten in de naam van Jezus (een duidelijke verwijzing naar Hnd 4,2) . Het sanhedrin verbood Petrus en Johannes om te spreken met een beroep op de naam van Jezus .
(11) Hnd 5,28 : mè didaskein epi tôi onomati toutôi = noch te onderrichten in deze naam . In Hnd 5,28 herinnerde het sanhedrin Petrus en Johannes aan het verbod , waaraan zij zich niet hielden . Daarom waren de apostelen opnieuw gearresteerd en ondervraagd .

- dielthontes (doorgetrokken) . Actief aorist participium nominatief mannelijk meervoud . In zes verzen in de bijbel . In twee verzen in het O.T. . In vier verzen in het NT . In drie verzen tijdens de eerste zendingsreis van Paulus en Barnabas : (1) Hnd 13,6 : dielthontes de holèn tèn nèson = nadat zij echter het hele eiland (nl. Cyprus) hadden doorgetrokken) . (2) Hnd 13,14 : autoi de dielthontes apo tès Pergès paregenonto eis Antiocheian tèn Pisidian = nadat zijzelf echter vanuit Perge (Pamfylië) waren doorgetrokken , bereikten zij Antiochië van Pisidië . (3) Hnd 14,14 (kai dielthontes tèn Pisidian èlthon eis tèn Pamfulian = en nadat zij Pisidië hadden doortrokken, kwamen zij in Pamfylië) . De terugkeer van de eerste zendingsreis ging in omgekeerde volgorde . Ook literair is dat goed waarneembaar . Nederlandse vertalingen : zij reisden door , na een tocht door , na hun reis door , ze trekken door .

- diodeusantes (doorgetrokken) . Werkwoord di-odeuô (doortrekken) . Actief aorist nominatief mannelijk meervoud : Hnd 17,1 .

- Dioscuren = dios kouroi (zonen van Zeus) = Castor en Pollux .

- edoxazon (zij verheerlijkten) . Verwijzing : doxazô (verheerlijken) , zie Lc 5,26 . In zes verzen in de bijbel , enkel in het NT : (1) Lc 5,26 . (2) Lc 7,16 . (3) Hnd 4,21 . (4) Hnd 13,48 . (5) Hnd 21,20 . (6) Gal 1,24 . Telkens in samenhang met het lijdend voorwerp ton theon (God) : zij verheerlijkten God .
-- pantes edoxazon ton theon (zij verheerlijkten God) . Slechts éénmaal in het NT : Hnd 4,21 .
edoxazon ton theon (zij verheerlijkten God) in samenhang met allen : (1) Lc 5,26 . (2) Lc 7,16 .

Lc 5,26	Lc 7,16
kai ekstasis elaben hapantas (en ontzetting benam allen)	elaben de fobos pantas (vrees echter benam allen)
kai edoxazon ton theon (en zij verheerlijkten God)	kai edoxazon ton theon (en zij verheerlijkten God)
67. Genezing van de lamme : Mc 2,1-12 - Lc 5,17-26 - Mt 9,1-8 -	110. De zoon van de weduwe van Naïn : Lc 7,11-17 -

- dunamin (kracht) . Verwijzing : dunamis (kracht, macht) , zie Lc 4,1 . Zelfstandig naamwoord accusatief enkelvoud .
Hier komt de combinatie van de woorden pneuma (geest) en dunamis (kracht, macht) voor .
Het ontvangen van de gave van de geest ligt in de lijn van Johannes de Doper (Lc 1,17) , Maria (Lc 1,35) , Jezus (Lc 4,14) en van Stefanus (Hnd 6,5 . Hnd 6,8) .

E

- egeirô (opwekken, doen ontwaken). Verwijzing : egeirô (ontwaken, opwekken) , zie Mc 1,31 .

- eggizein . Verwijzing : eggizô (naderen) , zie Mt 21,1 . Infinitief praesens . In twee verzen in het NT :
(1) Lc 18,35 : egeneto de en tôi eggizein auton eis Ierichô (terwijl hij echter Jericho naderde) .
(2) Hnd 9,3 : egeneto auton eggizein tèi Damaskôi (het gebeurde dat hij Damaskus naderde) .
In Lucas was de man langs de weg blind en zal hij zien . In Hnd is Saulus op weg naar Damaskus ; hij ziet maar hij zal blind worden .

- eiselthein eis tèn basileian tou theou (binnengaan in het koninkrijk van God) . In drie verzen in het NT : (1) Mc 9,47 . (2) Joh 3,5 . (3) Hnd 14,22 . eis tèn basileian tou theou eiselthein (het koninkrijk van God binnengaan) . In vier verzen in het NT : (1) Mt 19,24 . (2) Mc 10,24 . (3) Mc 10,25 . (4) Lc 18,25 . tèn basileian tou theou (verkondigend het koninkrijk van God) . Verwijzing : hè basileia tôn ouranôn (het koninkrijk van de hemelen) , zie Mt 3,2 . In twaalf verzen bij Lucas . (12) Lc 4,43 . (13) Lc 8,1 .(14) Lc 9,2 . (15) Lc 9,27 . (16) Lc 9,60 . (17) Lc 9,62 . (18) Lc 12,31 . (19) Lc 13,20 . (20) Lc 18,17 . (21) Lc 18,24 . (22) Lc 18,25 . (23) Lc 23,51 . In drie verzen in Hnd : (26) Hnd 14,22 . (27) Hnd 20,25 .(28) Hnd 28,23 . Deze drie verzen staan in afscheidsteksten van Paulus . Hnd 14,22 : bij het afscheid van Lystra , Ikonium en Antiochië van Pisidië . Hnd 20,25 : Paulus nam in Milete afscheiden van de christenen van Efeze die bij hem waren gekomen . Hnd 28,23 : bij de laatste ontmoeting met de gemeente van Rome .

- ekklèsia (kerk, gemeente, gemeenschap) . Verwijzing : kaleô (roepen) , zie Gal 5,13 . In vierentachtig verzen in de bijbel . In eenenvijftig verzen in het O.T. . In drieëndertig verzen in het NT . Mt (1) . Hond (6) : (1) Hnd 7,38 . (2) Hnd 9,31 . (3) Hnd 11,26 . (4) Hnd 15,22 . (5) Hnd 19,32 . (6) Hnd 19,39 . Brieven (26) .

- ektheta . Accusatief onzijdig meervoud . ekthetos (in veiligheid gebracht, te vondeling gelegd) . ek - thetos : uit- gelegd (tithèmi = leggen) . Hapax . Dit is een duidelijke verwijzing naar Ex 2,3 , waar de moeder van Mozes haar kind in de Nijl te vondeling legt .

- emfobos (bevreesd) : Verwijzing : fobeomai (vrezen, door fobieën bevangen worden) , zie Mc 1,27 ; zie eveneens jâr´â (vrezen, eerbied hebben) , zie Ps 111,10 . Bijvoeglijk naamwoord nominatief mannelijk enkelvoud . In drie verzen in de bijbel . In één vers in het O.T. . In twee verzen in Hnd : (2) Hnd 10,4 (emfobos genomenos = bevreesd geworden). (3) Hnd 24,25 (idem als Hnd 10,4) .

- emmenein (blijven in) . Infinitief praesens . Hapax in de bijbel . emmenein tèi pistei : in het geloof blijven , trouw blijven . Zie Hnd 14,22 .

- en (in) . Verwijzing : en (in) , zie Mt 1,22 . In 11097 verzen in de bijbel . In 2154 verzen in het NT In 226 verzen in Hnd . In zestien verzen in Hnd 9 .
-- en (hôi) de) . Verwijzing : Hnd 9,3 . In vierentwintig verzen in het NT . Mt (3) . Lc (3) . Joh (4) . Hnd (6) : (1) Hnd 6,1 . (2) Hnd 9,3 . (3) Hnd 11,15 . (4) Hnd 17,16 . (5) Hnd 20,7 . (6) Hnd 28,7 . 1 Kor (2) . 2 Kor (1) . Fil (1) . 2 Pe (vier verzen ; zevenmaal) .
-- en de tôi + infinitief . Voorzetsel + partikel + bepaald lidwoord datief mannelijk of onzijdig enkelvoud + infinitief . In vier verzen in het NT : (1) Mt 13,25 . (2) Lc 8,42 . (3) Lc 11,37 . (4) Hnd 9,3 . (5) Hnd 11,15 .

- enteilamenos (opgedragen) . Participium aorist passief nominatief mannelijk enkelvoud : Hnd 1,2 . Hapax . Verwijzing : entellô (bevelen, opdragen, vragen) , zie Mt 28,20 . Volgens Mt 28,20 geeft Jezus aan zijn leerlingen de woorden : leert (didaskontes) hen te onderhouden alles wat ik jullie heb opgedragen . (eneteilamèn) .
- entetaltai (hij heeft opgedragen) . Verwijzing : entellô (bevelen, opdragen, vragen) , zie Mt 28,20 . Perfectum derde persoon enkelvoud . In 8 verzen in de bijbel . In 7 verzen in het O.T. : (4) 1 K 13,17 : hoti houtôs entetaltai moi en logôi kurios = want zo heeft de Heer met een woord mij opgedragen . De profeet laat zich toch door iemand verleiden om aan het woord van God te verzaken met een noodlottig gevolg . In één vers in het NT : Hnd 13,47 : houtôs gar entetaltai hèmin kurios = want zo heeft de Heer ons opgedragen . Men moet zich houden aan de opdracht die iemand van God heeft ontvangen .

- epaggelian (belofte , bij-engelschap , engelbewaarderschap) . Verwijzing : aggelos (engel) , zie Mt 13,41 . Accusatief vrouwelijk enkelvoud van het zelfstandig naamwoord epaggelia . In achttien verzen in de bijbel . In twee verzen in het O.T. . In zestien verzen in het NT : (1) Lc 24,49 . (2) Hnd 1,4 . (3) Hnd 2,33 . (4) Hnd 13,23 . (5) Hnd 13,32 . (6) Hnd 23,21 .

- epelthontos . Prefix epi (over) en de werkwoordvorm : indicatief aorist participium genitief enkelvoud . Slechts in Hnd 1,8 . Verwijzing : erchomai (komen, gaan) , zie Lc 1,35 .
In heel wat teksten wordt de komst van de geest en van zijn kracht beschreven als komende van hoger . Mensen ervaren het als iets dat hen overkomt , dat ze ontvangen vanuit de hoge , van God . Zie schema onder Lc 1,35 .

- epebalon (zij legden op) . Actief aorist derde persoon meervoud . Verwijzing: ballô (werpen, gooien) , zie Mt 8,14 . Zie eveneens : jad (hand) , zie Ps 31,6 - cheir (hand) , zie Lc 23,46 . De vertaling arresteren heeft de betekenis van : iemand aan-houden , bij iemand blijven (ad-restare) . In acht verzen in de bijbel . In drie verzen in het O.T. . In vijf verzen in het NT :
(1) Mt 26,50 : tote proselthontes epebalon tas cheiras epi ton Ièsoun (en naderbijgekomen sloegen zij de handen op op Jezus) .
(2) Mc 14,46 : oi de epebalon tas cheiras autôi (zij echter sloegen de handen op hem) . In dit vers is de eenvoudige datief opvallend zoals ook in Hnd 4,3 .
(3) Hnd 4,3 : kai epebalon autois tas cheiras (en zij sloegen op hen de handen) . In dit vers is de eenvoudige datief opvallend zoals ook in Mc 14,46 .
(4) Hnd 5,18 : kai epebalon tas cheiras epi tous apostolous (en zij sloegen de handen op op de apostelen) .
(5) Hnd 21,27 : kai epebalon ep'auton tas cheiras (en zij sloegen op op hem de handen) .
In de apokalyptische rede schrijft Lucas in Lc 21,12 : epibalousin ef'humas tas cheiras autôn = zij zullen op jullie hun handen opleggen . Daarin zegt Jezus dat men de hand aan hen zal slaan . Het is Jezus overkomen . Het overkomt ook de apostelen (Petrus en Johannes) en Paulus . De leerling gaat dezelfde weg op als zijn leraar.
- epibalousin (zij zullen slaan aan) . Actief toekomende tijd derde persoon meervoud . In zes verzen in de bijbel . In één vers in het NT : Lc 21,12 : epibalousin ef'humas tas cheiras autôn = zij zullen aan jullie de hand slaan . De zinsconstructie van Lc 21,12 komt het meest overeen met Hnd 21,27 .
- epibalôn (geslagen op) . Actief aorist nominatief mannelijk enkelvoud . In vier verzen in de bijbel . In twee verzen in het O.T. . In twee verzen in het NT : (2) de hand aan de ploeg slaan . Lc 9,62 : oudeis epibalôn tèn cheira ep'arotron = niemand die de hand aan de ploeg heeft geslagen .
- epibalein . Actief infinitief aorist . In zeven verzen in de bijbel . In één vers in het NT : Lc 20,19 : kai ezètèsan ... epibalein ep'auton tas cheiras = zij zochten de hand aan hem te slaan . In zinsconstructie komt Lc 20,19 het meest overeen met Hnd 21,27 .

- epistèrizontes (ondersteunend, versterkend, bevestigend, bemoedigend) . Grieks werkwoord epistèrizô .

- epistèmi (staan bij) .
- Voor het eerst geeft Jezus onderricht in de tempel . De tempelverantwoordelijken komen bij hem met de vraag naar zijn bevoegdheid of zijn vergunning (Lc 20,1 - Lc 20,2) . Zo gebeurt ook met de apostelen Petrus en Johannes . Bij het gaan naar de tempel genezen ze een lamme (Hnd 3,1-10) . Daarna houdt Petrus een redevoering in de tempel (Hnd 3,11-26) . Terwijl hij nog aan het woord is , staan de tempelverantwoordelijken bij hen (Hnd 4,1) eveneens met de vraag naar hun bevoegdheid of hun vergunning .
- Lc 20,1 : didaskontos autou ton laon en tô ierô kai euaggelizomenou epestèsan = terwijl hij het volk onderrichtte in de tempel en de goede boodschap bracht , stonden bij hem
- Hnd 4,1 : lalountôn de autôn pros ton laon epestèsan autois = terwijl echter zij spraken tot het volk , stonden bij hen .
- epestèsan (zij stonden bij) . Verwijzing : histèmi (doen staan) , zie Lc 24,36 . Aorist derde persoon meervoud van het werkwoord epistèmi (staan bij) . In negen verzen in de bijbel . In vier verzen in het O.T. . In vijf verzen in het NT : (1) Lc 20,1 . (2) Lc 24,4 . (3) Hnd 4,1 . (4) Hnd 10,17 . (5) Hnd 11,11 .

- epitithèmi (opleggen) . Verwijzing : epitithèmi (opleggen) , zie Hnd 6,6 . Zoals we hierboven zagen , gaat het aanstellen voor een opdracht vaak met een handoplegging gepaard .
- epitithei (leg op) . Imperatief tweede persoon enkelvoud . 1 Tim 5,22 : cheiras tacheôs mèdeni epitithei : leg niemand overijld de handen op (wellicht tot vergeving van zonden) .
- epetithesan (zij legden op) . Indicatief imperfectum derde persoon enkelvoud . Hapax in de bijbel : Hnd 8,17 : tote epetithesan tas cheiras ep'autous = toen legden zij de handen op hen . Handoplegging op de gelovige Samaritanen door de apostelen Petrus en Johannes . Aan de handoplegging ging gebed vooraf .
- epethèken (hij legde op) . Aorist derde persoon . In vierenvijftig verzen in de bijbel . In vijf verzen in het NT .
- epethèkan (zij legden op) . Aorist derde persoon meervoud . In zevenentwintig verzen in de bijbel . In eenentwintig verzen in het O.T. . In zes verzen in het NT . Hnd 6,6 : epethèkan autois tas chieras = legden zij - de apostelen - hen de handen op (bij de aanstelling van de zeven) . In deze vorm hapax in Hnd .
- epithô . Conjuctief aorist eerste persoon enkelvoud . Hapax in Hnd . Hnd 8,19 : ean epithô tas cheiras = indien ik de handen opleg . In Samaria probeert een zekere Simon de macht van de handoplegging van de apostelen af te kopen .
- epitheis (opgelegd) . Participium aorist nominatief mannelijk enkelvoud . In zes verzen in de bijbel . In één vers in het O.T. . In vijf verzen in het NT . In twee verzen in Hnd : (1) Hnd 9,17 . (2) Hnd 28,8 .
- epithenta (opgelegd) . Participium aorist accusatief mannelijk enkelvoud . Hapax in de bijbel . Hnd 9,12 : kai epithenta autôi tas cheiras = en opgelegd hem de handen . Ananias legde Saulus de handen op opdat hij zou zien .
- epithentes (opgelegd) . In vijf verzen in de bijbel . In twee verzen in het O.T. . In drie verzen in het NT In de etekenis van handen opleggen slechts in Hnd 13,3 : epithentes tas cheiras autois = hun handen op hen gelegd (bij het uitsturen van missionarissen vanuit Antiochië) .

- erchomai (gaan , komen) . Zie ook : katerchomai : naar beneden gaan , afdalen .
- èlthon (zij gingen) . Verwijzing : eiselthôn (binnengegaan) , zie Mc 2,1 . In elf verzen in Hnd .
- èlthon eis ... (zij gingen naar) . In zeven verzen in Hnd : (1) Hnd 13,13 . (2) Hnd 13,51 . (3) Hnd 14,24 . (4) Hnd 15,30 . (5) Hnd 17,1 . (6) Hnd 21,8 . (7) Hnd 22,11 .
- elthontes (gegaan, gekomen) . Verwijzing : elthontes (gegaan, gekomen) , zie Mt 8,14 . Participium aorist nominatief mannelijk en vrouwelijk meervoud van het werkwoord erchomai (gaan, komen) . Het komt in zesendertig verzen in de bijbel voor . In vijftien verzen in het O.T. . In eenentwintig verzen in het NT : Mt (12) . Mc (3) . Lc (0) . Joh (2) . Hnd (4) en in 2 Kor 11,9 . In vier verzen In Hnd : (1) Hnd 11,20 . (2) Hnd 16,7 . (3) Hnd 16,37 . (4) Hnd 16,39 .
- elthein (gaan , komen) . Aorist infinitief . In 127 verzen in de bijbel . O.T. (87) . NT (40) . Mt (7) . Mc (1) . Lc (4) . Joh (8) . Hnd (3) . Brieven (17) . In drie verzen in Hnd : (1) Hnd 2,20 . (2) Hnd 8,40 . (3) Hnd 19,27 .

- eschatos (laatste) .
- genitief mannelijk of onzijdig enkelvoud eschatou . In vijfendertig verzen in de bijbel . In dertig verzen in het O.T. . In vijf verzen in het NT : (1) Hnd 1,8 . (2) Hnd 13,47 (dat Js 49,6 citeert) . In drie brieven .

- eusebès (vroom) . eu - : voorzetsel : goed . De Griekse stam seb- : eren , vereren , eerwaardig zijn . Zo werd keizer Augustus Sebastos genoemd . Er is de beroemde bisschop Eusebius van Cesarea (ongeveer 275 - 30 mei 339) die een kerkgeschiedenis schreef . Sebastos vinden we in de naam Sebasatianus , een Romeins soldaat die onder het bewind van keizer Diocletianus (284-305) omwille van zijn christen-zijn aan een paal werd gebonden , met pijlen doorboord , gegeseld en gedood .
Als een verantwoordelijke in het Romeinse leger zal Cornelius wellicht eerbied voor de keizer hebben gehad . Maar zijn grootste eerbied ging wellicht uit naar God . Hij zal genoeg hebben gezien dat een Romeins keizer geen god was en niet als een god moest worden vereerd .
De nominatief enkelvoud komt in drie verzen in de bijbel voor . In twee verzen in het O.T. . In één vers in het NT nl. Hnd 10,2 . Accusatief enkelvoud eusebè in Hnd 10,7 . Nog in één vers in het O.T. . Accusatief meervoud in 2 Pe 2,9 : oiden kurios eusebeis = novit Dominus pios = de Heer kent de vromen . Verder nog in twee verzen in het O.T. .
- eusebeia . Zelfstandig naamwoord . Nominatief en datief enkelvoud in acht verzen in de bijbel . In drie verzen in het O.T. . In vijf verzen in het NT : (1) Hnd 3,12 . In drie verzen in 1 Tim . In één vers in 2 Pe . Genitief enkelvoud . In vijf verzen in de bijbel . In drie verzen in het O.T. . In twee verzen in het NT . Accusatief enkelvoud . In negen verzen in de bijbel . In twee verzen in het O.T. . In zeven verzen in het NT .
- Het bijwoord eusebôs komt in twee verzen in het NT voor .
- De infinitief eusebein vinden we in 1 Tim 5,4 .

- exègagen (hij leidde uit) . Actief aorist derde persoon enkelvoud .
- exagô (uitleiden) . Verwijzing : exagô (uitleiden) , zie Lc 24,50 .
-- exègagen (hij leidde uit) . In eenenzestig verzen in de bijbel . In zesenvijftig verzen in het O.T. . In vijf verzen in het NT . In Lc 24,50 en in vier verzen in Hnd : (1) Hnd 7,36 . (2) Hnd 7,40 . (3) Hnd 12,17 . (4) Hnd 13,17 . In drie van de vier verzen verwijst exègagen (hij leidde uit) naar de uittocht uit Egypte door Mozes . In Hnd 12,17 wijst het op de bevrijding van Petrus uit de gevangenis .
In de Nederlandse taal zeggen we ook wel : iemand uitgeleide doen , in de betekenis van : met iemand meegaan tot op een plaats waar afscheid van iemand genomen wordt . Hier is wel iets merkwaardigs . Niet de leerlingen , maar Jezus doet de leerlingen uitgeleide . Niet de leerlingen , maar Jezus neemt afscheid van zijn leerlingen . Dit herinnert aan het verhaal van de Emmaüsgangers waarin duidelijk werd dat Jezus tegelijkertijd af- en aanwezig is .

- exapestalè (hij werd uitgezonden) . Verwijzing : apostellô (wegsturen, zenden) , zie Joh 1,6 . Passief tweede aorist derde persoon enkelvoud . In één vers in de bijbel nl. Hnd 13,26 . apestalè (hij werd gezonden) . Passief aorist derde persoon enkelvoud . In twaalf verzen in de bijbel . In tien verzen in het O.T. : (1) Js 6,6 . (2) Js 20,1 . (3) Da 4,11 . (4) Da 4,21 . (5) . In twee verzen in het NT : (1) Lc 1,26 . (2) Hnd 28,28 .

- exiontôn (terwijl zij naar buiten gaan) . Actief particpium praesens genitief mannelijk meervoud van het werkwoord ex-eimi (uitgaan, ten einde lopen) . In deze vorm is het een hapax . Zie Hnd 13,42 .
- exon = exestin (het is toegelaten) . In vier verzen in de bijbel : (1) Est 4,2 . (2) Mt 12,4 . (3) Hnd 2,29 . (4) 2 Kor 12,4 .

- exèlthen (hij ging uit) . Actief aorist derde persoon enkelvoud . Deze werkwoordsvorm van Hnd 14,20b staat tegenover de werkwoordsvorm eisèlthen (hij ging naar binnen ; Hnd 14,20b) , aangevuld met de bepaling eis tèn polin (naar de stad) . Na zijn steniging, die hij overleefde, en zijn overnachting in de stad vertrok Paulus uit de stad Lystra en ging hij samen met Barnabas naar de stad Derbe , ongeveer 96 km ten zuidoosten van Lystra .

- existanto (zij waren buiten zichzelf) . Verwijzing : existamai (buiten zichzelf zijn , ontsteld / ontzet zijn) , zie Mc 16,8 . Imperfectum derde persoon meervoud . In zeven verzen in de bijbel . In één vers in het O.T. , in zes verzen in het NT : (1) Gn 43,33 . (2) Mt 12,23 . (3) Mc 6,51 . (4) Lc 2,47 . (5) Hnd 2,7 . (6) Hnd 2,12 . (7) Hnd 9,21 . In alle zinnen staat het vervoegd werkwoord bij het begin van de zin . Het werkwoord existèmai wordt vertaald door : buiten zichzelf zijn , versteld staan , verstomd staan , buiten zichzelf raken , van zijn stuk brengen , van zijn stuk gebracht worden . Het werkwoord existèmai roept de gedachte op dat men uit zijn evenwicht geraakt , dat het gebeurde niet overeenkomt met wat men over een persoon (personen) of situatie dacht en bijgevolg vragen oproept . Bij existèmai wordt het voor-oordeel aan het wankelen gebracht . Zie ook Hnd 2,12 . Het is een reactie op wat ze in Hnd 2,6 horen praten . Deze reactie komt na het eerste optreden van hen die door de geest vervuld zijn .

In het schema onder Mc 16,8 kunnen we zien hoe de zinnen met existanto (zij waren buiten zichzelf) op gelijkaardige wijze zijn opgebouwd .

In de zeven verzen begint slechts één vers met kai (en) : Mt 12,23 . In de zes andere verzen staan het vervoegd werkwoord existanto (zij waren buiten zichzelf) vooraan de zin , gevolgd door het partikel de (echter) . Op het vervoegd werkwoord volgt in vijf verzen het onderwerp . In vier verzen is het pantes (allen) , al dan niet zelfstandig gebruikt . In vier verzen volgt een nevenschikkende zin . In deze vier zinnen is een vorm van het werkwoord legô (zeggen) te vinden . Hierop volgt dan een vraag , die de verrassing verwoordt .
-- existanto (zij waren buiten zichzelf) de (echter) pantes (allen) . In vier verzen in het NT : (1) Lc 2,47 . (2) Hnd 2,7 . (3) Hnd 2,12 . (4) Hnd 9,21 .

F

4. Pharisaioi (Farizeeën) . Verwijzing : Farisaioi (Farizeeën) , zie Mt 9,11 .

In negenenveertig verzen in de bijbel . Slechts in het NT . Mt (21) . Mc (8) . Lc (10) . Joh (9) . Hnd (1) . In eenentwintig verzen bij Matteüs : (1) Mt 9,11 . (2) Mt 9,14 . (3) Mt 9,34 . (4) Mt 12,2 . (5) Mt 12,14 . (6) Mt 12,24 . (7) Mt 15,1 . (8) Mt 15,12 . (9) Mt 16,1 . (10) Mt 19,3 . (11) Mt 21,45 . (12) Mt 22,15 . (13) Mt 22,34 . (14) Mt 23,2 . (15) Mt 23,13 . (16) Mt 23,15 . (17) Mt 23,23 . (18) Mt 23,25 . (19) Mt 23,27 . (20) Mt 23,29 . (21) Mt 27,62 . Zesmaal in : wee u schriftgeleerden en Farizeeën in Mt 23 : (15) Mt 23,13 . (16) Mt 23,15 . (17) Mt 23,23 . (18) Mt 23,25 . (19) Mt 23,27 . (20) Mt 23,29 .

- farisaios (farizeeër) . Verwijzing : Farisaioi (Farizeeën) , zie Mc 2,18 . Nominatief mannelijk enkelvoud . In negen verzen in de bijbel . In vijf verzen bij Lucas : (1) Lc 7,39 . (2) Lc 11,37 . (3) Lc 11,38 . (4) Lc 18,10 . (5) Lc 18,11 . In drie verzen in Hnd : (1) Hnd 5,34 . (2) Hnd 23,6 . (3) Hnd 26,5 . In Fil 3,5 .

- Felix , landvoogd van Judea (52-59) . In deze functie liet hij de hogepriester Jonatan vermoorden en onderdrukte hij verschillende opstanden . De vleiende rede van Tertullus (Hnd 24,2-8) geeft een gunstig getuigenis over zijn bestuur . Voor zijn rechterstoel moest Paulus verschijnen . Later sprak Paulus met hem en met zijn joodse vrouw Drusilla , dochter van Herodes Agrippa I .

- fobos (vrees, fobie) . Verwijzing : fobeomai (vrezen, door fobieën bevangen worden) , zie Mc 1,27 ; zie eveneens jâr´â (vrezen, eerbied hebben) , zie Ps 111,10 . Zelfstandig naamwoord nominatief mannelijk enkelvoud . In achtentachtig verzen in de bijbel . In elf verzen in het NT . Niet bij Matteüs. Niet bij Marcus. In drie verzen bij Lucas : (1) Lc 1,12 . (2) Lc 1,65 . (3) Lc 7,16 . Niet in Johannes . In vier verzen in Hnd : (1) Hnd 2,43 . (2) Hnd 5,5 . (3) Hnd 5,11 . (4) Hnd 19,17 . Brieven (4) .
- foboumenos (vrezend) . Verwijzing : fobeomai (vrezen, door fobieën bevangen worden) , zie Mc 1,27 ; zie eveneens jâr´â (vrezen, eerbied hebben) , zie Ps 111,10 . Participium praesens nominatief mannelijk enkelvoud . In achtentwintig verzen in de bijbel . In tweeëntwintig verzen in het O.T. . In zes verzen in het NT : (1) Lc 18,2 . (2) Hnd 10,2 . (3) Petrus vertelde aan de gemeente van Jeruzalem wat hem in Joppe en Cesarea is overkomen . Hnd 10,22 . (4) De verdedigingstoespraak van Petrus : Hnd 10,35 . (5) Gal 2,12 . (6) 1 Joh 4,18 .

- Frugian (Frygië) . Accusatief vrouwelijk enkelvoud . In drie verzen in Hnd : (1) Hnd 2,10 . (2) Hnd 16,6 . Paulus en Silas trokken tijdens een tweede zendingsreis door Frygië en Galatië . (3) Hnd 18,23 . Tijdens een derde zendingsreis kwam Paulus langs Frygië en Galatië . Verwijzing : Frugian (Frygië) , zie Hnd 2,10 . Landstreek in het westelijk hoogland van Klein-Azië (tot 2500 m hoog), tussen Bytinië en Pisidië, Galatië en Lydië .

- fôs (licht) . Verwijzing : fôs (licht) , zie Mt 5,14 . Zelfstandig naamwoord onzijdig enkelvoud . In 143 verzen in de bijbel . In 102 verzen in het O.T. . In eenenveertig verzen in het NT . In acht verzen in Hnd : (1) Hnd 9,3 . (2) Hnd 12,7 . (3) Hnd 13,47 . (4) Hnd 22,6 . (5) Hnd 22,9 . (6) Hnd 26,13 . (7) Hnd 26,18 . (8) Hnd 26,23 .

- fulakè (bewaking , bewaring , gevangenis) .

G

- Galatikèn chôran (Galatië) . Tweemaal wordt in combinatie met Frygië Galatië (galatikèn chôran = de streek van Galatië) genoemd . (1) Hnd 16,6 . Paulus en Silas trokken tijdens een tweede zendingsreis door Frygië en Galatië . (2) Hnd 18,23 . Tijdens een derde zendingsreis kwam Paulus langs Frygië en Galatië . Verwijzing : Galatikèn chôran (Galatië) , zie Hnd 2,10 .
- Galatias (van Galatië) . Genitief vrouwelijk enkelvoud . In drie verzen in het NT : (1) 1 Kor 16,1 (in verband met een inzameling voor Jeruzalem) . (2) Gal 1,2 . (3) 1 Pe 1,1 .
- Galatian (naar Galatië) . Accusatief vrouwelijk enkelvoud . In één vers : 2 Tim 4,10 .

- Galilaias (van Galilea) . Verwijzing : Galilea , zie Mc 1,14 . Genitief vrouwelijk enkelvoud . In veertig verzen in de bijbel . In zesendertig verzen in het NT . In acht verzen bij Mt . In zeven verzen bij Mc . In tien verzen bij Lc . In acht verzen bij Joh . In drie verzen in Hnd : (1) Hnd 9,31 (kath' holès ... Galilaias = over geheel ... Galilea) . (2) Hnd 10,37 (apo tès Galilaias = vanaf Galilea) . (3) Hnd 13,31 (apo tès Galilaias = vanaf Galilea) .

- . gnôston . Verwijzing : gignôskô (kennen) , zie Mt 12,15 . In zeventien verzen in de bijbel . In zeven verzen in het O.T. . In tien verzen in het NT .

- (tèn) grafèn (de schrift) . Accusatief vrouwelijk enkelvoud . In één vers in Hnd : Hnd 1,16 . hè grafè (de schrift) . Nominatief vrouwelijk enkelvoud . Niet in Hnd . panta ta gegrammena (al het geschrevene) . Nominatief of accusatief onzijdig meervoud . Niet in Hnd . Verwijzing : grafô (schrijven) , zie Mc 1,2 .

H

- hamartiôn (van zonden) . Verwijzing: hamartia (zonde) , zie Lc 11,4 . Genitief meervoud van het zelfstandig naamwoord hamartia (zonde) . In vijfentachtig verzen in de bijbel . In tweeënvijftig verzen in het O.T. . In tweeëndertig verzen in het NT (1) Mt 1,21 . (2) Mt 26,28 . (3) Mc 1,4 . (4) Lc 1,77 . (5) Lc 3,3 . (6) Lc 24,47 . (7) Hnd 2,38 . (8) Hnd 5,31 . (9) Hnd 10,43 . (10) Hnd 13,38 . (11) Hnd 26,18 . In eenentwintig verzen in de andere boeken van het NT .
- eis afesin tôn hamartiôn (tot vergeving van de zonden) . Verwijzing : afièmi (weg-laten, af-laten, vergeven, kwijtschelden, los-laten , ver-laten) , zie Mt 6,14 . In vier verzen in het NT : (1) Mt 26,28 . (2) Mc 1,4 . (3) Lc 3,3 . (4) Hnd 2,38 .

- hapantes (allen) . Verwijzing : pas (ieder, elk) , zie Mc 2,13 . In zes verzen in Hnd : (Hnd 2,1) . (1) Hnd 2,7 . (2) Hnd 4,31 . (3) Hnd 5,12 . (4) Hnd 5,16 . (5) Hnd 16,3 . (6) Hnd 16,28 . Zie pantes (allen) .

- hèmeras tinas (bepaalde / enkele dagen) . Verwijzing : hèmera (dag) , zie Mc 1,13 . In vier verzen in het NT , enkel in Hnd : (1) Hnd 9,19 . (2) Hnd 10,48 . (3) Hnd 16,12 . (4) Hnd 24,24 .

- hieron (tempel) . Verwijzing : hieron (tempel) , zie Lc 24,53 . Nominatief of accusatief onzijdig enkelvoud. In veertig verzen in de bijbel . In twintig verzen in het O.T. . In twintig (2 + 2 + 3 + 2 + 11) verzen in het NT : Mt (2) , Mc (2) , Lc (3) , Joh (2) . In elf verzen in Hnd komt de accusatief onzijdig enkelvoud voor . In acht verzen is dat in de uitdrukking eis to hieron (naar de tempel) met een werkwoordvorm van een werkwoord 'gaan' . In zeven van die verzen staat een werkwoord met een voorvoegsel eis... , in één ervan met het voorvoegsel ana... (op...) .
(1) Hnd 3,1 : anebainon eis to hieron = zij klommen op naar de tempel .
(2) Hnd 3,2 : para tôn eisporeuomenôn eis to hieron = vanwege hen die zich naar de tempel begeven .
(3) Hnd 3,3 : eisienai eis to hieron = binnen te gaan naar de tempel .
(4) Hnd 3,8 : kai eisèlthen sun autois eis to hieron = en hij ging met hen naar binnen naar de tempel .
(5) Hnd 5,21 : eisèlthon ... eis to hieron = gingen zij naar de tempel .
(6) Hnd 19,27 : de tempel van de grote godin Artemis .
(7) Hnd 21,26 : eisèei eis to hieron : hij ging binnen naar de tempel ..
(8) Hnd 21,28 : eisègagen eis to hieron = hij leidde hen naar de tempel ..
(9) Hnd 21,29 : eis to hieron eisègagen ho Paulos = naar de tempel leidde Paulus .
(10) Hnd 24,6 : die de tempel trachtte te bezoedelen .
(11) Hnd 25,8 : noch tegen de tempel heb ik iets misdaan .
-- en tôi hierôi (in de tempel) . Voorzetsel van plaats + lidwoord datief onzijdig enkelvoud + zelfstandig naamwoord (hieron = tempel) datief onzijdig enkelvoud . In drieëndertig verzen in de bijbel . In één vers in het O.T. . In tweeëndertig (5 + 4 + 7 + 7 + 9) verzen in het NT : Mt (5) , Mc (4) . In zeven verzen bij Lucas : (1) Lc 2,46 . (2) Lc 19,47 . (3) Lc 20,1 . (4) Lc 21,37 . (5) Lc 21,38 . (6) Lc 22,53 . (7) Lc 24,53 . In zeven verzen bij Johannes . In negen verzen in Hnd. : (1) Hnd 2,46 . (2) Hnd 5,20 . (3) Hnd 5,25 . (4) Hnd 5,42 . (5) Hnd 21,27 . (6) Hnd 22,17 . (7) Hnd 24,12 . (8) Hnd 24,18 . (9) Hnd 26,21 .

- estèsan (zij plaatsten) . Verwijzing : histèmi (doen staan), zie Lc 24,36 . Actief aorist derde persoon meervoud van histèmi (plaatsen, stellen) . In negen verzen in het NT . In vier verzen in Hnd : (1) Hnd 1,23 . (2) Hnd 5,27 . (3) Hnd 6,6 . (4) Hnd 6,13 .

- hodègos (weg-leider , aanvoerder) .
- Lc 22,47 . Tegenover Jezus , die zijn slapende leerlingen wakker maakte en hen vroeg opdat zij niet op de beproeving zouden ingaan , kwam Judas met een menigte achter zich . proèrcheto (hij ging voorop , hij ging op kop) . Het is een hapax vorm in de bijbel . In Hnd 1,16 wordt hij hodègos ( hodos = weg , en agô = voeren , leiden ; vandaar : weg-leider , aanvoerder) . Judas kende de weg , want hij had die weg zovele malen met Jezus en met zijn collega's afgelegd 's avonds en 's morgens . Hij ging op kop , kuste Jezus om hem over te leveren . Vanaf dat moment is Judas' rol uitgespeeld . Zijn rol bestond juist in het overleveren van Jezus .

- homothumadon (eensgezind , gelijkgezind) . Verwijzing : homothumadon (eensgezind , gelijkgezind) , zie Hnd 1,14 . homoios : gelijkend . thumos : opwelling , hardstocht . Bijwoord . In veertig verzen in de bijbel . In negenentwintig verzen in het O.T. . In elf verzen in het NT . In tien verzen in Hnd . In één vers in Rom . (1) Hnd 1,14 . (2) Hnd 2,46 . (3) Hnd 4,24 . (4) Hnd 5,12 . (5) Hnd 7,57 . (6) Hnd 8,6 . (7) Hnd 12,20 . (8) Hnd 15,25 . (9) Hnd 18,12 . (10) Hnd 19,29 .
-- proskarterountes homothumadon (gelijkgezind volhardend) . In twee verzen in de bijbel : Hnd 1,14 en Hnd 2,46 .

- homou (op dezelfde plaats) of op gelijke plaats . homoios : gelijk , gelijksoortig . hou : betrekkelijk voornaamwoord van plaats waar op de vraag pou (waar) ; bijeen , samen , tegelijkertijd . In twaalf verzen in de bijbel . In acht verzen in het O.T. . In vier verzen in het NT . In drie verzen in Joh . In Hnd 2,1 .

- houtoi (deze) , zie Hnd 1,14 . Aanwijzend voornaamwoord nominatief mannelijk meervoud . In 382 verzen in de bijbel . In veertien verzen in Hnd : (1) Hnd 1,14 . (2) Hnd 2,7 . (3) Hnd 2,15 . (4) Hnd 11,12 . (5) Hnd 16,17 . (6) Hnd 16,20 . (7) Hnd 17,6 . (8) Hnd 17,7 . (9) Hnd 17,11 . (10) Hnd 20,5 . (11) Hnd 24,15 . (12) Hnd 24,20 . (13) Hnd 25,11 . (14) Hnd 27,31 .
-- houtoi pantes : letterlijk : deze allen ; al dezen . In vier verzen in het NT : (1) Hnd 1,14 . (2) Hnd 17,7 . (3) Heb 11,13 . (4) Heb 11,39 .

- houtôs (zo) . Verwijzing : houtôs (zo, op deze wijze) , zie Mt 21,6 . In 907 verzen in de bijbel . In 708 verzen in het O.T. . In 199 verzen in het NT . In eenentwintig verzen bij Lucas . In zesentwintig verzen in Handelingen : (1) Hnd 1,11 . (2) Hnd 3,18 . (3) Hnd 7,1 . (4) Hnd 7,6 . (5) Hnd 7,8 . (6) Hnd 8,32 . (7) Hnd 12,8 . (8) Hnd 12,15 . (9) Hnd 13,8 . (10) Hnd 13,34 . (11) Hnd 13,47 . (12) Hnd 14,1 . (13) Hnd 17,11 . (14) Hnd 17,33 . (15) Hnd 19,20 . (16) Hnd 20,11 . (17) Hnd 20,13 . (18) Hnd 20,35 . (19) Hnd 21,11 . (20) Hnd 22,24 . (21) Hnd 24,9 . (22) Hnd 24,14 . (23) Hnd 27,17 . (24) Hnd 27,25 . (25) Hnd 27,44 . (26) Hnd 28,14 .

- hupestrepsan (zij keerden terug). Verwijzing : hupostrefô (omkeren, terugkeren) , zie Lc 4,1 . Actief aorist derde persoon meervoud . In elf verzen in de bijbel . In één vers in het O.T. . In tien verzen in het NT . Niet bij Matteüs en Marcus .In vijf verzen bij Lucas : (1) Lc 2,20 (de herders) . (2) Lc 2,45 (de ouders - eis Hierousalèm) . (3) Lc 10,17 (de tweeënzeventig) . (4) Lc 24,33 (de Emmaüsgangers - eis Hierousalèm) . (5) Lc 24,52 (de leerlingen - eis Hierousalèm) . In vijf verzen in Hnd : (1) Hnd 1,12 (de leerlingen - eis Hierousalèm) . (2) Hnd 12,25 (Barnabas en Saulus) . (3) Hnd 14,21 (Paulus en Barnabas keerden in omgekeerde volgorde naar Lystra , Ikonium en Antiochië van Pisidië terug) . (4) Hnd 21,6 . (5) Hnd 23,32 .
Tussen Hnd 13,4 en Hnd 14,27 ligt de eerste zendingsreis van Barnabas en Paulus besloten . Ze werden gezonden door de gemeente van Antiochië . Het is voor het eerste maal dat voor een systematische aanpak van missionering wordt gekozen . Barnabas en Paulus vertrokken vanuit Antiochië en keerden terug naar Antiochië . Derbe was de laatste standplaats . Vandaar keerden zij terug .

I

- idou (zie) . Verwijzing : idou (zie) , zie Mt 1,20 . Verwijzing : hinneh (zie) , zie Gn 29,2 . Het komt in de bijbel in 1229 verzen voor en is dikwijls de vertaling van het Hebreeuwse hen of hinneh (zie) . In het O.T. in 1037 verzen . In het NT in 192 verzen .

- Ièsous (Jezus) .
-- Ièsous (Jezus) . Verwijzing : Ièsous (Jezus) , zie Mt 1,1 . Nnominatief mannelijk enkelvoud . In 604 verzen in de bijbel . In 151 verzen in het O.T. . In 455 verzen in het NT . Het kan met (+) of zonder lidwoord (-) voorkomen . Mt (110) . Lc (57) . Lc (55) . Joh (194) . Hnd (10) . Brieven (28) . Apk (1) In tien verzen in Hnd : (1) Hnd 1,1 .
-- Ièsou . Genitief of datief mannelijk enkelvoud . Bijbel (348) . O.T. (34) . N. T. (313) . Mt (25) . Mc (13) . Lc (18) . Joh (18) Hnd (32) . Brieven (196) . Apk (11) . In tweeëndertig verzen in Hnd .
-- accusatief mannelijk enkelvoud Ièsoun . In zevenentwintig verzen in Hnd .

- Ikonion (Ikonium) = het huidige Konya . Ikonium was de centrale stad in Lykaonië , het gebied ten oosten van Pisidië , in de Romeinse provincie Galatië . In zes verzen in Hnd : (1) Hnd 13,51 (èlthon eis Ikonion = zij gingen naar Ikonium) . (2) Hnd 14,1 (en Ikoniôi = in Ikonium) . (3) Hnd 14,19 . (4) Hnd 14,21 (hupestrepsan eis ... Ikonion = zij keerden terug naar Ikonium) . (5) Hnd 16,2 . (6) 2 Tim 3,11 . Tijdens een eerste zendingsreis bezochten Paulus en Barnabas tweemaal Ikonium (Hnd 14,1-7 en Hnd 14,21) . Toen er een vervolging uitbrak , moesten zij vluchtten . Bewoners uit Antiochië en Ikonium wisten in Lystra de bevolking op te hitsen en Paulus te stenigen .

- Iouda .Er is Juda , de zoon van Jakob . Er is Judas , die Jezus overleverde . Er is Judas die Silas vergezelde van Jeruzalem . Zie Hnd 1,16 .

J

- Jasôn (Jason) . Verwijzing : Jasôn (Jason) , zie Hnd 17,7 . Tijdens hun tweede zendingsreis logeerden Paulus en Silas bij Jason . Een opgehitste menigte wilde Paulus en Silas voor het stadsbestuur brengen , maar ze werden niet gevonden . Daarop werd Jason en enkele medebroeders voor het stadbestuur gebracht . Ze werden echter op borgtocht vrijgelaten (Hnd 17,1-9) .

K

Kaisareia (Caesarea / Cesarea) . Verwijzing : Kaisareia (Cesarea) , zie Hnd 10,1 . '"Keizersstad" . Naam van een aantal steden die naar de Kaisar / Caesar genoemd zijn . In twee verzen in de bijbel (Mt en Mc) is Caesarea van Filippus bedoeld . In Hnd is Caesarea de stad aan zee in Palestina bedoeld . Zij is een havenstad aan de Middellandse Zee , tussen Jafo en Dor en ligt ongeveer 30 km ten zuiden van het huidige Haifa . Hij werd tussen 12 en 9 v. Chr. gebouwd door Herodes de Grote bij de oude Stratonstoren . In de bijbel slechts in Hnd . In vijftien verzen . Nom (0) . Gen (4) . (Dat (1) . Acc (10) .
K-s-r (Kaisar) en K-r-s (Kurios) hebben dezelfde medeklinkers , in een verschillende volgorde . Met Kaisar (Caesar / keizer) werd de opperste macht van het Romeinse Rijk aangeduid , met Kurios (zie Kyrie) de Heer Jezus Christus .
In Hnd 10 bekeerde de Romeinse centurio Cornelius zich tot het joods-christelijk geloof .
- Kaisareiai (Caesarea) . Datief vrouwelijk enkelvoud . Slechts in Hnd 10,1 : en Kaisareiai (in Caesarea) . Een zekere centurio Cornelius is in Caesarea .
- Kaisareias (Caesarea) . Genitief vrouwelijk enkelvoud . In zes verzen in de bijbel , slechts in het NT . Mt (1) . Mc (1) . Hnd (4) : (1) Hnd 11,11 : apo Caesareias (vanuit Caesarea) . Drie mannen werden door centurio Cornelius naar Petrus gezonden . (2) Hnd 21,16 : apo Caesareias (afkomstig uit Caesarea) . Enkele leerlingen uit Caesarea vergezelden Paulus naar Jeruzalem . (3) Hnd 23,23 : heôs Kaisareias (tot Caesarea) . De tribunus gaf bevel een gewapende begeleiding voor de gevangen Paulus klaar te maken . (4) Hnd 25,1 : apo Caesareias (vanuit Caesarea) . Gouverneur Festus ging van Caesarea naar Jeruzalem .
- Kaisareian (Caesarea) . Accusatief vrouwelijk enkelvoud . In tien verzen in de bijbel , slechts in Hnd .
(1) Hnd 8,40 : eis Kaisareian = naar / in Caesarea . Filippus predikte in Samaria tot Caesarea toe .
(2) Hnd 9,30 : eis Kaisareian = naar / in Caesarea . Leden van de gemeente van Jeruzalem brachtten de bekeerde Saulus eerst naar Caesarea en zonden hem vervolgens naar Tarsus .
(3) Hnd 10,24 : eis tèn Kaisareian = naar / in Caesarea . Petrus ging in op de uitnodiging van de centurio Cornelius en hij kwam met zijn gezondenen in Caesarea aan .
(4) Hnd 12,19 : eis Kaisareian = naar / in Caesarea . In Jeruzalem vervolgde koning Herodes de christelijke gemeente van Jeruzalem . De gevangen genomen Petrus werd op wonderlijke wijze bevrijd . Herodes keerde naar Caesarea terug .
(5) Hnd 18,22 : eis Kaisareian = naar / in Caesarea . Na een tweede zendingsreis verbleef Paulus voor enige tijd in Antiochië .
(6) Hnd 21,8 : eis Kaisareian = naar / in Caesarea . Tijdens zijn derde zendingsreis verbleef Paulus op weg naar Jeruzalem enige tijd in Caesarea .
(7) Hnd 23,33 : eis tèn Kaisareian = naar / in Caesarea . De gevangen Paulus werd vanuit Jeruzalem naar Caesarea in veiligheid gebracht .
(8) Hnd 25,4 : eis Kaisareian = naar / in Caesarea . Festus was in Jeruzalem . De joden deden Festus een verzoek om de gevangen Paulus naar Jeruzalem over te brengen om hem te verhoren . Festus antwoordde hem dat Paulus in Caesarea nu eenmaal gevangen zat en dat zij naar Caesarea konden komen .
(9) Hnd 25,6 : eis Kaisareian = naar / in Caesarea . Festus was naar Caesarea teruggekeerd . Daar werd Paulus verhoord .
(10) Hnd 25,13 : eis Kaisareian = naar / in Caesarea . Bij een bezoek van koning Agrippa en Bernice aan Festus in Caesarea legde Festus de zaak van Paulus voor .

- kakeithen (en vanhier of en vandaar) . Verwijzing : ekeithen (vanhier, vandaar) , zie Mt 4,21 . In tien verzen in de bijbel , slechts in het NT Mc (1) . Lc (1) . Hnd (8) : (1) Hnd 7,4 . (2) Hnd 13,21 . (3) Hnd 14,26 . (4) Hnd 16,12 . (5) Hnd 20,15 . (6) Hnd 21,1 . (7) Hnd 27,4. (8) Hnd 28,15 .

- ekakôsen (hij behandelde slecht) . In zeven verzen in de bijbel . Actief aorist derde persoon enkelvoud van het werkwoord kakoô (kwaad doen) . In zes verzen in het O.T. : (1) Gn 16,6 . (2) Ex 5,23 . (3) Dt 8,3 . In één vers in het NT nl. Hnd 7,19 .

- katerchomai : naar beneden gaan , afdalen .
katelthôn (naar beneden gegaan) . Verwijzing : eiselthôn (binnengegaan) , zie Mc 2,1 . Aorist actief participium aorist nominatief mannelijk enkelvoud van het werkwoord katerchômai (naar beneden gaan , afdalen) . Slechts in drie verzen in de bijbel : (1) Hnd 8,5 . (2) Hnd 12,19 . (3) Hnd 18,22 .
Er zijn een drietal teksten die sterk op elkaar gelijken :
1. Hnd 8,5 : Filippos de katelthôn eis tèn polin tès Samareias = nadat echter Filippus naar de stad van Samaria was afgedaald . Na de steniging van Stefanus brak er in Jeruzalem een grote vervolging uit waardoor vele gelovigen uitweken naar andere plaatsen .
2. Hnd 12,19 : kai katelthôn apo tès Ioudaias eis Kaisareian dietriben = en nadat hij (Herodes) was afgedaald van Judea naar Caesarea , verbleef hij er . Na de vervolging van de gelovigen in Jeruzalem , keerde Herodes naar Caesarea terug .
3. Hnd 18,22 : kai katelthôn eis Kaisareian = en nadat hij (Paulus) naar Caesarea was afgedaald . Op het einde van zijn tweede zendingsreis ging Paulus een groet brengen aan Caesarea om vervolgens naar Antiochië aan de Orontes te gaan .

- kathôs (zoals, volgens zo'n wijze) . Verwijzing : kathôs (zoals) , zie Mc 1,2 . Het komt in 405 verzen in de bijbel voor . In 326 verzen in het O.T. , in 179 verzen in het NT . In elf verzen in Hnd : (1) Hnd 2,4 . (2) Hnd 2,22 . (3) Hnd 7,17 . (4) Hnd 7,42 . (5) Hnd 7,44 . (6) Hnd 7,48 . (7) Hnd 11,29 . (8) Hnd 15,8 . (9) Hnd 15,14 . (10) Hnd 15,15 . (11) Hnd 22,3 .

- katistèmi (tegenstellen) .

.katestèsen : aorist van kathistèmi : aanstellen
De reactie van Jezus (Lc 12,14 - Lc 12,13-15 - ) gaat terug op Ex 2,14. In het verhaal van Ex 2,11-15 doodt Mozes een Egyptenaar nadat deze een Hebreeër had neergeslagen. 's Anderendaags wil Mozes tussenkomen tussen twee twistende Hebreeën. Degene die ongelijk heeft, roept Mozes ter verantwoording en zegt: "Wie heeft jou als heer en rechter over ons aangesteld?" Het gevolg ervan is dat Mozes de zaak onbeslecht laat. De situaties van het verhaal van Mozes en van het verhaal van het lucasevangelie zijn zeer verschillend. De gelijkenis bestaat erin dat er een dispuut bestaat tussen twee broers over de verdeling van de erfenis. Degene die zich onrechtvaardig behandeld weet, roept de hulp in van Jezus. Jezus echter citeert uit het Exodusverhaal om bij de erfeniszaak van de de twee twistende broers niet tussenbeide te komen.
Hnd 7,35 interpreteert de vraag van de Hebreeër naar de verantwoording van Mozes'gedrag als een weigering van de Hebreeër om de bemiddeling van Mozes te aanvaarden. Tegenover deze weigering plaatst de schrijver van Handelingen de aanstelling van Mozes tot leider en verlosser door God.
Hnd 7,54-8,3 : Stefanus vermoord en de Jeruzalemse gemeente vervolgd .

- kèrussôn (verkondigend) . Verwijzing : kèrussô (verkondigen) , Mc 1,45 . In dertien verzen in de bijbel . Slechts in het NT . In vier verzen bij Lucas : (7) Lc 3,3 : baptisma metanoias (een doopsel van bekering) . (8) Lc 4,44 . (9) Lc 8,1 . (10) Lc 8,39 . In twee verzen in Hnd : (11) Hnd 20,25 (Paulus' afscheid in Milete) . (12) Hnd 28,31 . In deze twee verzen staat de formulering kèrussôn tèn basileian tou theou (verkondigend het koninkrijk van God) . In sommige handschriften zonder tou theou (van God) .

- koilias (van de moederschoot) . Genitief vrouwelijk enkelvoud . In achtenvijftig verzen in de bijbel . In zeven verzen in het NT : (1) Mt 19,12 . (2) Lc 1,15 . (3) Lc 1,42 . (4) Joh 7,38 . (5) Hnd 3,2 . (6) Hnd 14,8 . (7) Gal 1,15 . Verwijzing : bhâtèn (moederschoot) , zie Jr 1,5 .

L

- lalô (praten) .
Er is een grote overeenkomst tussen Hnd 2,6 , Hnd 2,11 en Hnd 10,45 :
- Hnd 2,6 : èkouon heis hekastos tèi idiai dialektôi lalountôn autôn = eenieder hoorde hen spreken in de eigen taal .
- Hnd 2,11 : akouomen lalountôn autôn tais hèmeterais glôssais ta megaleia tou theou = wij horen hen spreken in onze talen over de grote daden van God . Hnd 2,12 : existanto de ... zij echter waren buiten zichzelf ...
- Hnd 10,45 : kai exestèsan oi ek peritomès pistoi = en de gelovigen uit de besnijdenis waren buiten zichzelf ... Hnd 10,46 : èkouon gar autôn lalountôn glôssais = zij hoorden hen spreken in talen . Het Pinksterenwonder voltrekt zich niet alleen in Jeruzalem over de apostelen en de aanwezige joden maar ook over de volken (heidenen) in Caesarea .
- Hnd 19,6 : elaloun te glôssais = en zij spraken in talen . Na de handoplegging door Paulus ontvingen de gelovigen van Efeze en spraken ze in talen .
- lalountôn (terwijl zij aan het praten waren) . Actief participium praesens genitief meervoud . Verwijzing : laleô (lallen, spreken, praten) , zie Mt 4,6 .
Het werkwoord laleô staat zeer dicht bij het werkwoord existamai in Hnd 2,7 . Deze reactie komt na het eerste optreden van hen die door de geest vervuld zijn . Hier zijn de werkwoorden akouô (horen) , laleô (spreken) en existamai (verrast worden) in een netwerk bij elkaar .
-- autôn lalountôn (terwijl zij aan het praten waren , naar hen die aan het praten waren) . Verwijzing : laleô (lallen, spreken, praten) , zie Mt 4,6 . Losse genitief of nadere bepaling bij het werkwoord akouô ( luisteren naar hen sprekende = hen horen spreken) . Aanwijzend voornaamwoord genitief mannelijk meervoud + participium praesens genitief mannelijk meervoud . In veertien verzen in de bijbel ; in negen verzen in het O.T. . In één vers bij Lucas nl. Lc 24,36 en in vier verzen in Hnd : (1) Hnd 2,6 (laountôn autôn) . (2) Hnd 2,11 (laountôn autôn) . (3) Hnd 4,1 (laountôn de autôn - losse genitief) . (4) Hnd 10,46 (autôn lalountôn)
- elaloun (zij spraken) . Verwijzing : laleô (lallen, spreken, praten) , zie Mt 4,6 . Actief imperfectum derde persoon meervoud . In zestien verzen in de bijbel . In tien verzen in het O.T. . In zes verzen in het NT . Lc (1) . Hnd (4) . 1 Kor (1) . In vier verzen in Hnd : (1) Hnd 4,31 . (2) Hnd 11,20 . (3) Hnd 19,6 . (4) Hnd 26,31 .
- elalèsen (hij sprak) . Verwijzing : legô (zeggen) , zie Mt 4,6 . Actief aorist derde persoon enkelvoud . In 431 verzen in de bijbel . In 400 verzen in het O.T. . In eenendertig verzen in het NT .
In vijf verzen bij Lucas : (1) Lc 1,55 (kathôs ... = zoals ...) . (2) Lc 1,70 (kathôs ... = zoals ...) . (3) Lc 2,50 . (4) Lc 11,14 . (5) Lc 24,6 (hôs ... = zoals ...) .
In acht verzen in Hnd : (1) Hnd 2,31 . (2) Hnd 3,21 . (3) Hnd 7,6 . (4) Hnd 8,26 . (5) Hnd 9,27 . (6) Hnd 23,9 . (7) Hnd 28,21 . (8) Hnd 28,25 .
- lalein (spreken) . Verwijzing : laleô (lallen, spreken, praten) , zie Mt 4,6 . In zevenendertig verzen in de bijbel . In zestien verzen in het O.T. . In eenentwintig verzen in het NT . Mt (2) . Mc (3) . Lc (2) Joh (1) . Hnd (6) . Brieven (7) . In zes verzen in Hnd : (1) Hnd 2,4 . (2) Hnd 4,17 . (3) Hnd 4,20 . (4) Hnd 4,29 . (5) Hnd 5,40 . (6) Hnd 11,15 .
-- lalein ton logon (het woord spreken) komt slechts in Hnd 4,29 in het NT voor .
- Hnd 9,6 : kai lalèthèsetai soi ho ti se dei poiein = en er zal je gezegd worden wat je moet doen .
- Hnd 22,10 : kakei soi lalèthèsetai peri pantôn hôn tetaktai soi poièsai = en daar zal je gezegd worden over alles wat er bevolen is dat je doet .

- elampsen (hij straalde) . Verwijzing : anatellô (oprijzen, opgaan) , zie Mt 5,14 . Actief aorist derde persoon enkelvoud . lampô : stralen , schijnen ; zie het Ned. lamp . In drie verzen in de bijbel :
(1) Mt 17,2 . (elampsen to prosôpon autou hôs hèlios = zijn aangezicht straalde als de zon) .
(2) Hnd 12,7 (kai fôs elampsen en tèi oikèmati = en licht straalde in de cel) .
(3) 1 Cor 4,6 (hos elampsen en tais kardiais hèmôn = dat straalde in onze harten) .

- eipôn (gezegd) . Verwijzing : legô (zeggen) , zie Mt 4,6 . In tweeëndertig verzen in de bijbel . In drie verzen in het O.T. . In negenentwintig verzen in het NT . Lc (5) . Joh (11) . Hnd (9) . Hnd (9) . In elf verzen bij Johannes . In negen verzen in Hnd : (1) Hnd 1,9 (kai tauta eipôn = en dit gezegd) . (2) Hnd 4,25 (hierop volgt een citaat) . (3) Hnd 7,26 (hierop volgt een citaat) . (4) Hnd 7,27 (hierop volgt een citaat) . (5) Hnd 7,60 . (6) Hnd 18,21 (hierop volgt een citaat) . (7) Hnd 19,21 . (8) Hnd 19,40 (kai tauta eipôn = en dit gezegd) . (9) Hnd 20,36 (kai tauta eipôn = en dit gezegd) .
-- tauta eipon (dat gezegd) . In negen verzen in het NT : (1) Lc 23,46 . (7) (1) Hnd 1,9 . (8) (8) Hnd 19,40 . (9) (9) Hnd 20,36 . In het vers van Lc en in de drie verzen van Hnd wordt tauta eipôn (dit gezegd) voorafgegaan door het koppelwoord kai (en) .

- lidwoord (bepaald)
- tôi . Verwijzing : lidwoord , zie Mt 28,18 . Bepaald lidwoord . Datief mannelijk of onzijdig enkelvoud . In 5507 verzen in de bijbel . In 163 verzen in Hnd , zie Hnd 9,3 . In vijf verzen in Hnd 9 : (1) Hnd 9,3 . (2) Hnd 9,24 . (3) Hnd 9,27 . (4) Hnd 9,28 . (5) Hnd 9,31 .

- logos (woord) . Verwijzing : logos (woord) , zie Mt 7,24 .

-- ho logos (het woord) . Verwijzing : logos (woord) , zie Mt 7,24 . logos komt van de wortel leg- : lezen / lec-tuur ; les , Fr. leçon . Bepaald lidwoord nominatief mannelijk enkelvoud ho (de) en zelfstandig naamwoord nominatief mannelijk enkelvoud logos (woord) . In tweeënzestig verzen in het NT . In acht van de negen verzen van hierboven ; niet in Hnd 13,15 .
-- ho logos tou theou (het woord van God) . Verwijzing : logos (woord) , zie Mt 7,24 . In twaalf verzen in het NT : Lc (1) . Joh (1) . In drie verzen in Hnd : (3) Hnd 6,7 . (4) Hnd 12,24 . (5) Hnd 17,13 . Andere boeken van het NT (7) .
- logon (woord , ver-woord-ing) . Verwijzing : logos (woord) , zie Mt 7,24 .
(1) Hnd 1,1 : ton men prôton logon (het eerste boek enerzijds) .
(2) Hnd 2,41 : hoi men oun apodexamenoi ton logon autou (enerzijds zij die derhalve zijn woord ont-vingen) .
(3) Hnd 4,4 : polloi de akousantôn ton logon (velen echter van wie het woord hoorden) .
(4) Hnd 4,29 : lalein ton logon sou (uw woord te spreken) .
(5) Hnd 4,31 : elaloun ton logon tou theou (zij spraken het woord van God) .
(6) Hnd 6,2 : ton logon tou theou (het woord van God) .
(7) Hnd 8,4 : euaggelizomenoi ton logon (het woord verkondigend) .
(8) Hnd 8,14 : hoti dedektai ... ton logon tou theou (dat Samaria het woord van God heeft ontvangen) .
(9) Hnd 8,25 : lalèsantes ton logon tou kuriou (sprekend het woord van de Heer) .
(10) Hnd 10,36 : ton logon (het woord) .
(11) Hnd 10,44 : pantas tous akouontas ton logon (al wie hoort het woord) .
(12) Hnd 11,1 : hoti kai ta ethnè edexanto ton logon tou theou (dat ook de heidenen het woord van God ontvingen) .
(13) Hnd 11,19 : lalountes ton logon (sprekend het woord) .
(14) Hnd 13,5 : katèggellon ton logon tou theou (zij verkondigden het woord van God) .
(15) Hnd 13,7 : akousai ton logon tou theou (te horen het woord van God) .
(16) Hnd 13,44 : akousai ton logon tou theou (het woord van God) .
(17) Hnd 13,46 : lalèthènai ton logon tou theou (gesproken te worden het woord van God) .
(18) Hnd 13,48 : edoxazon ton logon tou kuriou (zij verheerlijkten het woord van de Heer) .
(19) Hnd 14,25 : lalèsantes ... ton logon (sprekend ... het woord) .
(20) Hnd 15,7 : akousai ta ethnè ton logon tou euaggeliou (dat de heidenvolkeren het woord van het evangelie horen) .
(21) Hnd 15,35 : euaggelizomenoi ... ton logon tou kuriou (verkondigend het woord van de Heer) .
(22) Hnd 15,36 : katèggeilamen ton logon tou kuriou (wij verkondigden het woord van de Heer) .
(23) Hnd 16,6 : lalèsai ton logon (om het woord te spreken) .
(24) Hnd 16,32 : kai elalèsan autôi ton logon tou kuriou (en zij spraken het woord van de Heer) .
(25) Hnd 17,11 : edexanto ton logon (zij ontvingen het woord) .
(26) Hnd 18,11 : didaskôn ... ton logon tou theou (lerend het woord van God) .
(27) Hnd 18,14 : kata logon (tegenwoord, aanklacht) .
(28) Hnd 19,10 : akousai ton logon tou kuriou (te horen het woord van de Heer) .
(29) Hnd 19,38 : logon (een woord, zaak) .
(30) Hnd 19,40 : logon (woord, verantwoording) .
(31) Hnd 20,7 : ton logon (het woord) .
Voor logon (woord) staat het bepaald lidwoord ton wanneer de boodschap bedoeld is , in het andere geval staat er geen lidwoord : (1) Hnd 18,14 . (2) Hnd 19,38) . (3) Hnd 19,40 . Ton logon (het woord) in achtentwintig verzen . Zonder nadere bepaling (in absolute zin) : (1) Hnd 4,4 . (2) Hnd 8,4 . (3) Hnd 10,36 . (4) Hnd 10,44 . (5) Hnd 11,19 . (6) Hnd 14,25 . (7) Hnd 16,6 . (8) Hnd 17,11 . (9) Hnd 20,7 .
Met een persoonlijk voornaamwoord : (1) Hnd 2,41 . (2) Hnd 4,29 . ton logon met de nadere bepaling tou euaggeliou (van de goede boodschap) : Hnd 15,7 .
-- ton logon tou theou (het woord van God) . Verwijzing : logos (woord) , zie Mt 7,24 . In eenentwintig verzen in het NT . Mc (1) . Lc (3) . Hnd (9) . Brieven (4) . Opb (4) . In negen verzen in Hnd : (5) Hnd 4,31 . (6) Hnd 6,2 . (8) Hnd 8,14 . (12) Hnd 11,1 . (14) Hnd 13,5 . (15) Hnd 13,7 . (16) Hnd 13,44 . (17) Hnd 13,46 . (26) Hnd 18,11 .
-- ton logon tou kuriou (het woord van de Heer) . Verwijzing : logos (woord) , zie Mt 7,24 . In het NT enkel in Hnd : (1) Hnd 8,25 . (2) Hnd 13,48 . (3) Hnd 15,35 . (4) Hnd 15,36 . (5) Hnd 16,32 . (6) Hnd 19,10 .
-- Met een persoonlijk voornaamwoord : (1) Hnd 2,41 . (2) Hnd 4,29 .
-- ton logon met de nadere bepaling tou euaggeliou (van de goede boodschap) : Hnd 15,7 .
-- Een vorm van het werkwoord akouô (horen, luisteren) met het lijdend voorwerp ton logon , in Hnd :
(1) Hnd 4,4 : polloi de akousantôn ton logon (velen echter van wie het woord hoorden) .
(2) Hnd 10,44 : pantas tous akouontas ton logon (al wie hoort het woord) .
(3) Hnd 13,7 : akousai ton logon tou theou (te horen het woord van God) .
(4) Hnd 13,44 : akousai ton logon tou theou (het woord van God) .
(5) Hnd 19,10 : akousai ton logon tou kuriou (te horen het woord van de Heer) .
Een vorm van het werkwoord laleô (spreken) met het lijdend voorwerp ton logon (het woord) komt in Hnd in acht verzen voor .
Er is progressie in de werkwoorden : het woord spreken - naar het woord luisteren - het woord ontvangen .

- Lustran (Lystra) . Accusatief vrouwelijk enkelvoud . In drie verzen in het NT . In deze drie verzen wordt de plaatsnaam Lystra voorafgegaan door het voorzetsel van richting eis (naar) .
(1) Hnd 14,6 : katefugon eis ... Lustran = zij vluchtten naar Lystra . Barnabas en Paulus vluchtten naar de steden van Lycaonië , o.a. de stad Lystra .
(2) Hnd 14,21 : hupestrepsan eis tèn Lustran = zij keerden naar Lystra terug . Tijdens een eerste zendingsreis keerden Paulus en Barnabas in omgekeerde volgorde vanuit Derbe naar Lystra , Ikonium en Antiochië van Pisidië terug .
(3) Hnd 16,1 : katèntèsen ... eis Lustran = hij kwam aan ... in Lystra . Paulus en Silas begonnen een twee zendingsreis . Ze kwamen vanuit het oosten en bereikten eerst Derbe en daarna Lystra .
Lystra ligt evenals Ikonium en Derbe in de landstreek Lykanonië , het gebied ten oosten van Pisidië, in de Romeinse provincie Galatië . In de omgeving van het huidige Hatunsaray . Ongeveer 35 km van Ikonium . Verwijzing : Lustra (Lystra) , zie Hnd 14,6 .
- lustrois (Lystra) . Datief mannelijk meervoud . In drie verzen in het NT : (1) Hnd 14,8 . Onder de inwoners van Lystra is een lamme ( Hnd 14,8-20) . Paulus genas de lamme . De inwoners van Lystra waren van mening dat de goden Zeus en Hermes hen in mensengedaante bezochten en ze wilden hen als goden eren.. (2) Hnd 16,2 . (3) 2 Tim 3,11 .
In Lystra ( Hnd 14,8-20) genas Paulus een lamme . De inwoners van Lystra waren van mening dat de goden Zeus en Hermes hen in mensengedaante bezochten en ze wilden hen als goden eren. Tijdens de eerste zendingsreis kregen Paulus en Barnabas heel wat tegenstand . Uit Antiochië van Pisidië werden ze verjaagd (Hnd 13,50) . In Ikonium werden ze met steniging bedreigd en vluchtten ze (Hnd 14,6) . In Lystra werd Paulus gestenigd , maar bracht het er nog levend vanaf (Hnd 14,19 - Hnd 14,20) . In 2 Tim 3,11 vermeldt de schrijver van de brief de vervolgingen in de drie plaatsen . Bij een tweede zendingsreis ontmoette Paulus en Silas er Timoteüs , een leerling (Hnd 16,1 - Hnd 16,2 - Hnd 16,3) .

M

- makedonia (Macedonië) .

- makedôn (Macedoniër) .

- martus (getuige) . Getuigen zijn wijst op opvolging maar ook op de aard van de opvolging . Na het heengaan van Elia werd de leerling Elisa leraar . Op deze wijze gebeurt het niet met de leerlingen van Jezus . Zij blijven leerlingen . Ze zijn en blijven getuigen . In de meeste teksten van Hnd kan dat getuigenis onder verschillende aspecten bekeken worden : tijd , plaats en inhoud . Naar tijd : vanaf het doopsel van Johannes tot ... Naar plaats : te beginnen vanaf Jeruzalem ... Naar inhoud : het leven van Jezus , zijn lijden , dood , opstanding , geestesgave enz....

- Lc 24,48 : humeis martures toutôn = jullie zijn getuigen van deze 'dingen' , te beginnen in Jeruzalem .
- Hnd 1,8 : esesthe mou martures = jullie zullen mijn getuigen zijn , in Jeruzalem , in heel Judea en Samaria , en tot het uiteinde van de aarde .
- Hnd 2,32 : touton ton Ièsoun anestèsen ho theos , hou pantes hèmeis esmen martures = die Jezus heeft God doen opstaan , van wie wij allen getuigen zijn .
- Hnd 3,15 : hon ho theos ègeiren ek nekrôn , hou hèmeis martures esmen = die God heeft opgewekt uit de doden , van wie wij getuigen zijn .
- Hnd 5,32 : kai èmeis esmen martures tôn rèmatôn toutôn (en wij zijn getuigen van deze 'woorden') .
- Hnd 10,39 : kai èmeis martures pantôn ôn epoièsen (en wij zijn getuigen van alles wat Hij deed) .
- Hnd 13,31 : hoitines eisin martures autou (die getuigen van hem zijn) .
Zie ook Hnd 1,22 : "vanaf het begin , vanaf de doop van Johannes , tot de dag waarop Hij van ons is weggenomen , van hen dus moet er één samen met ons getuige worden van zijn opstanding ."

- meta (+ x +) tauta (letterlijk : na dat ; daarna : eerst aanwijzend voornaamwoord daar < dat en dan het 'voor'zetsel) . Verwijzing : tauta (die 'dingen') , zie Mt 1,20 . In dertig verzen in het NT . Mc (1) . Lc (5) . Joh (8) . Hnd (4) . ... Opb (9) . In vier verzen in Hnd : (1) Hnd 7,7 . (2) Hnd 13,20 . (3) Hnd 15,16 . (4) Hnd 18,1 .

- Milete (Grieks ????t??, Miletos of Milatos, Latijn Miletus, in de Middeleeuwen Palatia en tot voor kort Balat genoemd) was een stad aan de westkust van Klein-Azië die zou zijn gesticht door de mythologische figuur Miletus. Tot de zware aardbeving van 1955 bevond in het Miletische gebied nog een dorp genaamd Balat. Hierna werd de nederzetting naar het zuiden verplaatst en is de plaats waar het oude Milete lag onbewoond.
Milete, bij Söke, behoorde tot de Ionische Confederatie van 12 steden en ligt bij de Büyük Menderes. Dank zij haar vier havens was het een bloeiende handelsstad, die gekend was voor wollen kledij en textiel. Milete werd gesticht voor of in de 11de eeuw voor onze tijdrekening De bloeitijd viel in de 7de tot 6de eeuw. Toen was het cultureel de meest vooraanstaande stad in de gehele Griekse wereld. Hier ontstonden de Griekse filosofie en de eerste wetenschapsbeoefening (Hecataeus). De invloed en rijkdom worden weerspiegeld door een enorme kolonisatiepolitiek. Ook Naucratis in Egypte was een kolonie van Milete.
In het totaal zou Milete negentig kolonies hebben geteld.
De bevolking richtte ook noordelijke kolonies op bij de Dardanellen, de Zee van Marmara en de Zwarte Zee. De koopvaardijvloten van Milete gingen zelfs tot aan de Atlantische Oceaan.
Milete kreeg veel aanvallen te verduren van de Lydiërs, maar zij hielden onder leiding van tiran Thrasybulus stand tot in de 6de eeuw voor Christus. Toen wist Cresus deze Ioniërs eindelijk te onderwerpen. Nadat Cyrus de Grote Lydia overwon, werd Milete Perzisch.
De stad kwam echter tussen 500 en 494 met de overige Ioniërs in opstand en werd met de grond gelijk gemaakt door Darius I.
Na 479 werd de stad herbouwd. Milete was lid van de Delisch-Attische Zeebond, maar haar oude glorie heeft de stad nooit meer teruggewonnen. De nieuwe stad had een regelmatig grondplan met een functionele indeling, zoals door Hippodamos van Milete ook elders zou worden toegepast.
Tussen 300 en 600 begonnen de havens bovendien te verzanden. Milete ligt nu acht kilometer van de zee.

N

- nekros (dode) .